- Motif Akademi Halkbilimi Dergisi
- Vol: 15 Issue: 40
- SİVAS İLİ İLBEYLİ TÜRKMEN AVAZLARI ÜZERİNE YAPISAL VE KÜLTÜREL ANALİZ
SİVAS İLİ İLBEYLİ TÜRKMEN AVAZLARI ÜZERİNE YAPISAL VE KÜLTÜREL ANALİZ
Authors : Mustafa Da?dev?ren
Pages : 1343-1355
Doi:10.12981/mahder.1199540
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-18
Article Type : Research
Abstract :Bayat, Alkırevli (Alka-evli) ve Afşa boyuna bağlı olabilecekleri düşünülen İlbeyli aşiretinin bir kolu olan Sivas İlbeyli Türkmenleri; Sivas Şarkışla arasında, Sivas’ın güneybatısında yer alan 42 köyde ve Sivas merkezde yaşamlarını sürdürmektedirler. Sivas İlbeyli Türkmenlerinin yaşadığı İlbeyli yöresi diye adlandırılan bölge, resmi bir statüde olmayıp kültürel ve demografik yapı ile sınırları belirlenmiş bir coğrafyadır. "Üst başı Kavlak, alt başı Yanalak” şeklindeki söylemlerle sınırı çizilen bu coğrafyayı vatan yapan İlbeyi Türkmenleri bütün kültürel olgularında olduğu gibi müzik kültürlerini de otantizm perspektifinde sürdürmeye devam etmektedirler. Sivas İlbeyli Türkmenlerinde müziğin ifadelendirilmesinde "avaz” kelimesi kullanılmaktadır. Bu çalışmada, yörede kullanılan "avaz” kavramı açıklanmış, yörede avazı kaynak kişiler tarafından bilinen ezgiler derlenerek notaya alınmıştır. Yöre müzik kültürü içerisinde başat konumda olan ağıtlar ve halayların diğer formlara oranla daha fazla yer aldığı görülmüş olup çalışmanın hacmi makale sınırlarını aşacağından dolayı verilen örneklerde kısıtlamalar yapılmıştır. Çalışma alan araştırmasıyla yöre müziği üzerine yapısal ve kültürel bir analiz yapabilmek adına gerçekleştirilmiştir. İlbeyli yöresi kolektif belleğinin müziksel bir temsili olan müziklerin kültürel ve biçimsel olarak incelenmesi ve analiz edilmesi, bilimsel kaynak oluşturulması toplumsal ve kültürel görüşlülük ortaya koyulması amacıyla yapılan çalışma Etnomüzikoloji disiplini perspektifinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu çalışma ile İlbeyli müziği araştırılırken, İlbeyli müzik kültürüne sahip Sivas İlbeyli coğrafyasındaki topluluklar incelenmiş, kültürel yaklaşım perspektifinde müzikal kimlikleri ortaya çıkarılmaya, kavramsallaştırılmaya ve bu müzikler üzerine söylem kurmaya çalışılmıştır. Yapılan bu araştırmada nitel yöntemler içerisinde bulunan "etnografik araştırma” içerisindeki veri toplama teknikleri (gözlem, görüşme, kayıt alma, analiz etme derleme) kullanılmış, bunun yanı sıra literatür tarama ve tarihsel araştırma teknikleriyle İlbeyli müzik kültürünün derinlemesine araştırılması için ilgili literatür taranmıştır.Keywords : Sivas, İlbeyli, Etnomüzikoloji, Avaz, Müzik Kültürü