- Motif Akademi Halkbilimi Dergisi
- Vol: 15 Issue: 37
- BELLEK MEKÂNI ADLANDIRMASI ÜZERİNE BİR İNCELEME: [ERGENE KON] = [ERKİN KÜN] EFSANESİ
BELLEK MEKÂNI ADLANDIRMASI ÜZERİNE BİR İNCELEME: [ERGENE KON] = [ERKİN KÜN] EFSANESİ
Authors : Esra Bilge Savci
Pages : 139-150
Doi:10.12981/mahder.1074918
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2022-03-16
Article Type : Other
Abstract :Ergenekon Efsanesi, Türklerin yeniden türeyişinin anlatıldığı efsane metinlerinden biridir. Yurtlarından olmuş bir topluluğun korunaklı bir yer bularak soylarının türediği mekâna Ergenekon adı verilmiştir. Ergenekon’da yeniden çoğalan Türk soyunun mekâna sığamamasıyla bu mekândan çıkış sırasında cereyan eden olaylar kültürel bellek içerisinde muhafaza edilerek kendilerinden sonra gelen nesillere aktarılmıştır. Sonraki nesiller tarafından Ergenekon adlı mekân, yeniden türeyişin hatırlandığı ve mekândan çıkışın kutlandığı bir bayram hâline gelmiştir. Çalışmada Dursun Yıldırım’ın ‘[Ergene Kon] = [Erkin Kün] mü?’ isimli yazısından hareketle efsane metninin topluluk açısından işlevleri üzerinde durulmuştur. [Erkin Kün] şeklindeki okuma önerisi ile bellek sanatının, hatırlama figürlerinden yararlanılarak topluluk için atalar mağarası bağlamında ölülerin anılması, mekân adlandırılması, zaman bakımından ‘kurtuluş günü bayramı’ olarak kutlanması ve törenler boyutunda canlandırma-tekrarlama yoluyla kimlik/aidiyet noktasındaki işlevleri açıklanmıştır. Bu bağlamda efsane metninde yer alan mekânın adlandırılışının mekânda cereyan eden olayların içeriğine de vurgu yaptığı görülmüştür. Efsane metninin, farklı okuma önerisiyle ‘çok işlevli ve çok bağlamlı’ muhteviyat özelliklerine sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Keywords : Ergenekon Efsanesi, Erkin Kün, mekân, bayram, kimlik