- Motif Akademi Halkbilimi Dergisi
- Vol: 14 Issue: 34
- YAŞAR KEMAL VE DİDO SOTİRİYU ROMANLARINDA BELLEK UĞRAŞI OLARAK TÜRK- YUNAN NÜFUS MÜBADELESİ...
YAŞAR KEMAL VE DİDO SOTİRİYU ROMANLARINDA BELLEK UĞRAŞI OLARAK TÜRK- YUNAN NÜFUS MÜBADELESİ
Authors : Christina Zenginoğlu, Nihayet Arslan
Pages : 721-741
Doi:10.12981/mahder.920470
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2021-06-10
Article Type : Other
Abstract :Savaş, kırım ve sürgünler yaşamış insanlar, tanıklık ettikleri acılı süreçleri tarihe not düşmek amacıyla anlatmaya çalışmışlar ve bunu değişik yöntemlerle yapmışlardır. Yaşanılan travmatik geçmişler ve negatif anılar sanatsal ve düşünsel üretimin dayanağı olmuştur. Yeryüzünün farklı bölgelerinde yaşanan acı ve kayıpların bilinmesi sahada olmayı, kayıtlar tutmayı ve sözlü anlatıları derlemeyi gerektirmiştir. Gerçekleşenlerin aktarımı günlükten otobiyografiye nakledilme alanı bulurken unutturmama hususu gündeme gelmiştir. Savaş mağdurlarının, kaçakların, esir ve göçmenlerin beyan ve anıları başvuru kaynakları olmuştur. Bu çalışmada geçmiş bir dönem veya hadiseyi sosyal dolaşıma sokabilmek için romanları hatırlatıcı araçlar olarak değerlendirmenin mümkün olduğunu tartışacağız. Anadolu doğumlu bu iki yazarın kurgusal kesişimleri ve bellek aktarımları, Türk- Yunan Nüfus Mübadelesinin (1924) neden olduğu sosyo-kültürel spazmları karşılaştırmalı şekilde tahlil etmemize olanak tanımıştır. Bu çalışma, mübadelenin zorunlu bir tahliye olması nedeniyle diğer göç türlerinden farklı olarak, romanlarda hangi yönleriyle dile getirildiğini ve bunun sosyal belleğin canlanmasına olası etkisini inceler. Burada amaçlı örneklem için eşleştirdiğimiz Yaşar Kemal’in Bir Ada Hikâyesi başlıklı roman dörtlüsü ile Dido Sotiriyu’nun İ Nekri Perimenun ve Matomena Homata romanlarının dışında bu zamana kadar hiçbir akademik mecra ve yayında anılmamış bir otobiyografinin çalışmamız için tamamlayıcı olduğunu belirtmek gerekir. Gerçek bir kişi olan Manoli Aksiyotis ve tanıklığı, kurmacada tanıklık kullanma durumundan romanda tanık göstermeye kadar birçok noktayı yanıtlamamıza olanak vermiş, bilişsel bir kaydın kurgusal kaydı dönüştürse de aslını bozmayabileceğini görmemizi sağlamıştır.Keywords : Türk Yunan Nüfus Mübadelesi, Yaşar Kemal, Dido Sotiriyu, Roman, Hatırlatma.