- Motif Akademi Halkbilimi Dergisi
- Vol: 14 Issue: 33
- TARİH VE EDEBİYAT İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA ALEKSANDR NEVEROV’UN EKMEK ŞEHRİ TAŞKENT ÖYKÜSÜNDE 1921-1922 S...
TARİH VE EDEBİYAT İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA ALEKSANDR NEVEROV’UN EKMEK ŞEHRİ TAŞKENT ÖYKÜSÜNDE 1921-1922 SOVYET KITLIĞI
Authors : Yasemin Gürsoy, Gülhanım Bihter Yetkin
Pages : 348-361
Doi:10.12981/mahder.847427
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2021-03-15
Article Type : Research
Abstract :Tarihsel yolculuğu boyunca pek çok kıtlıkla mücadele eden Rusya, etkilerine ve sonuçlarına bakıldığında en şiddetli savaşımı 1921-1922 yıllarında patlak veren ve Sovyet halkına korkunç tecrübeler yaşatan kitlesel kıtlıkla verir. Geniş bir coğrafyayı etkisi altına alan bu kıtlığın temel nedenlerine bakıldığında iki ana unsurdan kaynaklandığı görülür. Sosyolojik açıdan ele alınan etkenlerden ilki, I. Dünya Savaşı, 1917 Ekim Devrimi ve iç savaş gibi son derece önemli toplumsal olaylarla boğuşan ve temel geçim kaynağı tarım olan ülkenin bu esnada ekilebilir alanlarını büyük ölçüde yitirmesi nedeniyle ekonomisinin alt üst olmasıdır. Fizyolojik bağlamda açıklanan diğer unsur ise kıtlık yılının henüz daha ilk aylarında yağış miktarının mevsim normallerinin altında kalması ve toprakların ihtiyacı olan su miktarına ulaşamaması olarak gösterilir. Nitekim çok geçmeden görülen kuraklığın beraberinde getirdiği mahsul verimsizliği sonucunda ülkenin çeşitli bölgelerinden kıtlık haberleri gelmeye başlar. Gün geçtikçe şiddeti artan bu kıtlık, köylerdeki nüfusun düzensiz ve kitleler halinde şehirlere akın etmesine yol açar. Merkezi ve yerel yönetimlerin karşısında çaresiz kaldığı daha pek çok sosyolojik sorunların yaşandığı bu dönem, süreci bizzat deneyimleyen yazar Aleksandr Neverov’un Ekmek Şehri Taşkent eserinde en ayrıntılı ifadesini bulur. Kıtlığın başlangıcında ekmek bulabilmek için Taşkent’e giden yazar, bu esnada gözlemlediklerini öyküsünde otobiyografik temelde zenginleştirir. Ailesini kurtarabilmek için çıktığı Taşkent yolcuğu esnasında başına gelen olayların üstesinden gelmeye çabalayan küçük bir çocuğun dramatik öyküsünün anlatıldığı bu öykü, bir yandan Sovyet edebiyatı klasiklerinin arasında yerini almayı başarırken diğer yandan SSCB tarihindeki kitlesel bir trajediyi gün yüzüne çıkarması açısından büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada tarih ve edebiyat ilişkisi bağlamında Ekmek Şehri Taşkent öyküsü tarihi eleştiri yöntemi ile incelenmekte ve 1921-1922 Sovyet Kıtlığı’nın toplumsal etkileri ortaya çıkarılmaktadır.Keywords : Neverov, Ekmek Şehri Taşkent, 1921-1922 Kıtlığı, Sovyetler Birliği