TUNCELİ MASALLARINDA ŞEKİL DEĞİŞTİRME MOTİFİ
Authors : Derya ÖZCAN, Yılmaz KAVAL
Pages : 317-329
Doi:10.12981/mahder.566734
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2019-06-17
Article Type : Research
Abstract :Sözlü anlatı geleneğinin bir parçası olarak masallar, bir kültür mirası şeklinde günümüze ulaşmış en eski ürünlerdendir. İnsanların masal türüne dair temel beklentisi olağanüstülükler üzerine kuruludur. Masallarda görülen olağanüstülüklerin en ilgi çekici olanlarından biri herhangi bir masal kahramanının çeşitli sebeplerle şekil değiştirerek başka varlıklara dönüşmesidir. Bu dönüşüm bazen kahramanın iradesi ile bazen de iradesi dışında gerçekleşir. Bu türde aslında şekil değiştirme zor durumdaki kahramanı kurtarma, ödül ve ceza işlevleriyle kullanılmakta ve işlev tamamlandıktan sonra cezalandırma dışındaki şekil değiştirmelerin geriye döndüğü görülmektedir. Hazırlanmakta olan doktora tez çalışması kapsamında Tunceli ilinden derlenen masallar içinde de şekil değiştirmeye yer verildiği tespit edilmiştir. Bu motifin öne çıktığı masallar Tunceli ilinde dokuz kaynak kişiden derlenmiştir. Derlenen on bir masala göre şekil değiştirme motifi; taşa dönüşme, hayvana dönüşme, bitkiye dönüşme, suya dönüşme, tabiatüstü varlıklara dönüşme, madene dönüşme ve insana dönüşme alt başlıkları dâhilinde ele alınacak ve bu motifin masallardaki yansıması incelenecektir.Keywords : Tunceli, masal, şekil değiştirme, ceza, ödül