- Motif Akademi Halkbilimi Dergisi
- Vol: 12 Issue: 25
- ABJECT (İĞRENÇ) BEDEN OLARAK RUSALKA: SLAV DENİZKIZLARININ EDEBİ VE SANATSAL TEMSİLLERİ
ABJECT (İĞRENÇ) BEDEN OLARAK RUSALKA: SLAV DENİZKIZLARININ EDEBİ VE SANATSAL TEMSİLLERİ
Authors : Duygu Özakin
Pages : 31-49
Doi:10.12981/mahder.501535
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2019-03-11
Article Type : Research
Abstract :Kadın bedenini, öngörülemeyen, sınırlarından taşan bir sıvılar ve akışkanlar alanı olarak tanımlayan pozitivist düşünce, tam karşısında konumlandığını iddia ettiği mitik sistemin inanışlarını yeniden üretir ve pekiştirir. Bu inanışlar arasında, dişil tekinsiz güçlerin su, akışkanlık, nem, karanlık, kayganlık ile ilişkili olanları, geleneksel ve modern sanat yapıtlarına estetize edilerek yansıtılmış, sanatta temsilin dönüştürücü gücünden kaynaklanan bir ehlileştirmeye tabi tutulmuşlardır. Bu tekinsiz güçlerden biri olan ve Slav mitolojisinde denizkızlarına karşılık gelen rusalkalar, zamansız ölen kadınların, suda yaşayan ruhları sıfatıyla, hem birer korku nesnesi, hem de dişil doğaları gereği, bereket sembolü olarak kabul edilirler. İnanışa göre rusalkalar, erkek kurbanlarını suya çekip boğarak öldürürler; ancak karaya çıktıkları Rusalka Haftası’nda, toprağa nem ve verimlilik getirirler. Bu çalışma, halk inanışlarında kadın bedeninin periferiye itilmesini, Fransız düşünür Julia Kristeva’nın abject (iğrenç) kavramsallaştırması aracılığıyla, rusalka örneğinde çözümlemeyi amaçlar. Çalışmada, kavramın Butlercı bir yorumundan da yararlanılmış, abject/iğrenç olma durumunun, bedenselliği aşarak, giderek toplumun ötekisi olma halini imlediği bir okumadan yola çıkılmış ve ilgili edebi/sanatsal temsiller, bu eksende değerlendirilmiştir.Keywords : Abjection, Kristeva, Butler, Beden, Slavmitolojisi