ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN MEKÂNSAL DÜŞÜNME BECERİLERİ
Authors : Hasan Gönülaçar, Mustafa Öztürk
Pages : 217-243
View : 14 | Download : 4
Publication Date : 2020-08-01
Article Type : Research
Abstract :İlkokul ve ortaokulda, öğrencilere temel beceriler, değerler ve toplumsal aidiyet kazandırabilme konusunda sosyal bilgiler dersi ve sosyal bilgilerin alt disiplini olan coğrafya eğitimi önemli bir yer tutmaktadır. Coğrafya eğitiminin temelinde ise mekân ve mekânsal düşünme becerileri vardır. Bu araştırmada öncelikle bir Delfi çalışması aracılığı ile mekânsal düşünme becerileri ve bu becerilerin göstergeleri beşinci ve sekizinci sınıf düzeyleri için belirlenmiştir. Bu sayede ortaokula başlayan ve bitiren öğrencilerin sahip olması beklenen mekânsal düşünme becerileri ve göstergeleri tespit edilmiştir. Ardından belirlenen mekânsal düşünme becerileri ve göstergelerine göre Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı değerlendirilmiş ve mekânsal düşünme becerileri seviye belirleme testleri hazırlanarak uygulanmıştır. Alan uzmanı beş akademisyenin yer aldığı Delfi uygulaması sonrasında ortaokul düzeyinde geliştirilmesi gereken 11 alt beceri ve 5.sınıflar için 33, 8.sınıflar için 32 göstergeden oluşan mekânsal düşünme becerileri oluşturulmuştur. Bu becerilerden hareketle geliştirilen test Kayseri ilindeki bir ortaokulda öğrenimlerini sürdüren 5. ve 8. Sınıf düzeyindeki ikişer şubede toplam 80 öğrenciye uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nın 5. ve 8. sınıflarda öğrencilerin geliştirmesi beklenen mekânsal düşünme becerilerini tam olarak karşılamadığı, bu becerilerin kazanımlara sistematik ve öğrencilerin ilerlemesini sağlayacak bir anlayışla yansıtılmadığı belirlenmiştir. Araştırmaya katılan beşinci sınıf öğrencilerinin genel başarı ortalaması yüzde 37,26 iken, sekizinci sınıf öğrencilerinin genel başarı ortalaması yüzde 32,43’tür. Beşinci sınıf öğrencileri sadece hiyerarşi becerisinde yüzde 50 ve üzeri başarı ortalaması gösterirken, sekizinci sınıflarda yüzde 50 üzeri başarı gösterilen tek beceri karşılaştırmadır. Beşinci sınıftan sekizinci sınıfa gelindiğinde başta konum, koşullar, bağlantılar ve bölge olmak üzere birçok alt beceride bir gerilemenin olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar çalışmaya katılan öğrencilerin mekânsal düşünme becerilerinin yeteri düzeyde gelişmediğini göstermektedir.Keywords : Mekânsal düşünme becerileri, Coğrafya, Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı