- MetaZihin: Yapay Zeka ve Zihin Felsefesi Dergisi
- Vol: 3 Issue: 2
- Dilin Oluşumu Bağlamında John Searle’ün Doğal Bilinç Kuramı Üzerine Bir İnceleme
Dilin Oluşumu Bağlamında John Searle’ün Doğal Bilinç Kuramı Üzerine Bir İnceleme
Authors : Mustafa Kinağ
Pages : 163-189
Doi:10.51404/metazihin.836142
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2020-12-30
Article Type : Research
Abstract :Natüralist bir düşünür olarak Searle, bilincin salt dışsal davranışçı yöntemle incelenemeyeceğini, bilincin bu karakteriyle diğer doğal fenomenlerden (gözlemlenebilir fenomenlerden ayrıldığını savunur. Zira ona göre her ne kadar bilinç diğer doğal fenomenler gibi biricik ya da metafizik nitelikler taşımıyorsa da bu husus onun özel bir karakter taşıdığı gerçeğine gölge düşürmez. Nitekim bilinç durumlarının dışsal davranışsalcı yöntemle incelenemiyor oluşu mekanistik bilinç görüşlerini, bu fenomenlerin beynin çok daha temel birtakım fonksiyonlarının sonucu oluşu da düalistik bilinç görüşlerini Searle’ün bu hususa ilişkin yaklaşımının dışında bırakır. Beyinle özdeş olmayan öznel bir fenomen olarak bilincin kabul edilmesi ise bizi Searle’ün "beynin temel fonksiyonları” olarak ifade ettiği bilincin ne olduğu sorusuna cevap bulmaya zorlar. Searle’ün bilinci naturalistik perspektifte açıklamasını tutarlı bir biçimde ortaya koymanın yollarından biri de bu açıklamaya uygun bir dil görüşü geliştirmiş olmasıdır. İnsan bilincinin biricikliğinin yapay zekâ yoluyla modellenemeyeceği fikri, bilinç ile yoğun bağlantılara sahip dilin de insana özgülüğünü ima eder. Bu nedenle Searle’ün dile ve dil-bilinç ilişkisine dair yaklaşımının ortaya konulması, onun yapay zekâ kuramına karşı çıkma gerekçesini de dilin oluşumu ve karakteri çerçevesinde anlaşılır kılacaktır. Bu çalışma, Searle’ün güçlü yapay zekâ kuramını reddetmesinin temelinde varsaydığı ontolojik ayrımın esasen temelde bilincin ve dolayısıyla dilin insana özgülüğünden kaynaklandığı düşüncesinin tutarlılığını ortaya koymayı amaçlar.Keywords : John Searle, biyolojik doğalcılık, yapay zeka, dilin oluşumu, dil-bilinç ilişkisi