- MetaZihin: Yapay Zeka ve Zihin Felsefesi Dergisi
- Vol: 2 Issue: 1
- The Ideas of the Self and Time in Hume: Are these Two Ideas Reconcilable?
The Ideas of the Self and Time in Hume: Are these Two Ideas Reconcilable?
Authors : Volkan Çifteci
Pages : 33-47
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Research
Abstract :Öz: Kartezyen/Tözsel kendilik (geleneksel kendilik) fikri; kendiliğin/benliğin, algı ve düşünce gibi bütün zihin hallerinin öznesi olan bir fail olduğunu ileri süren bir görüştür. Bu görüşe göre, "ben” tüm zamanlarda kendisiyle özdeş olmalıdır. Ancak, Hume’a göre bizde böyle bir ben idesi yoktur. Şöyle ki, farklı zamanlarda özdeşliğini koruyan bir kendilik düşüncesi bir kurgudan ibarettir. Hume, tüm idelerin izlenimlerden çıkarsandığını savunur (Kopya İlkesi). Fakat sürekliliğini koruyan bir izlenim olmadığı için, sürekli değişmeden kalan bir kendilik idesi de yoktur. Buna karşılık, zaman idesinin çıkarsanabileceği bir zaman izlenimi olmamasına rağmen, Hume bizde zaman idesinin olduğunu iddia eder. Bu yazıda, Hume’un benlik yanılsaması fikri, çağrışımsal imgelem ( associative imagination ) ve belleğin oynadığı rollere vurgu yapılarak araştırılmaktadır. Bunu yapmak için, Hume’un zaman anlayışının aydınlatılması gerekir. Bu da kendilik ve zaman idelerinin karşılıklı gereklilik ( co-dependency ) içerisinde olduklarına gönderme yapar. Kopya ilkesini göz önünde bulundurduğumuzda, söz konusu iki idea arasında bir tutarsızlık olduğu göze çarpar. Bu yazıda ayrıca, bu tutarsızlığın ortadan kaldırılıp kaldırılamayacağı tartışılmaktadır.Keywords : kendilik, zaman, yanılsama, gerçeklik, uzlaştırılabilirlik