- MetaZihin: Yapay Zeka ve Zihin Felsefesi Dergisi
- Vol: 2 Issue: 1
- Fichte’nin Mantıksal, Ahlaki ve Öznelerarası Özbilinci: Bilime Konu Edilemeyen Ben
Fichte’nin Mantıksal, Ahlaki ve Öznelerarası Özbilinci: Bilime Konu Edilemeyen Ben
Authors : Emre Bilgiç
Pages : 49-65
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Research
Abstract :Öz: Bu makalede, Fichte’nin özbilinç anlayışını ele alıyor ve bu özbilincin bilime konu olup olamayacağını tartışıyoruz. İlk amacımız Fichte’nin özbilinç kavrayışını ortaya koymak ve bilinç kavrayışımızı derinleştirmektir. Bir diğer amacımız ise özbilincin bilimsel bilinç araştırmalarınca ihmal edilebilecek yönlerini Fichteci bakış açısıyla göstermektir. Bu amaçla, Fichte’nin özbilinç anlayışına temel teşkil eden dolaysız bilinç kavramını inceliyor; özbilincin mantıksal, ahlaki ve öznelerarası boyutlarını ele alıyor ve özbilincin bu boyutlarının bir araya geldiği noktayı tespit ediyoruz. Bu nokta aynı zamanda Fichte sisteminin temeli olan özgür öz-etkinliğin bilincine varmaktır. Bu özgürlük bilinci dolaysız bilinç üzerine temellendiğinden, Fichteci bakış açısından, özbilincin bir dolayım yoluyla işleyen bilime konu edilemeyeceğini ifade ediyoruz. Bu çalışmanın sonucunda, i) Fichte’nin dolaysız bilinç ile bilincin bilgisini ortaya sermiş olduğu felsefi refleksiyonun bir tür uzlaşmazlık içerisinde olduğu; ii) Fichteci bakış açısından, bilimin bilinci incelemek için yola çıktığında belirlenmeyi kabul ettiği ve bu sebeple bilincin özgürlüğünü açıklayamayacağı tespit edilmiştir.Keywords : Fichte, bilinç, özbilinç, özgürlük, ben