- Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tarihi ve Folklorik Dergisi
- Lokman Hekim Journal 2011; Supplement Special Issue
- Doğumunun 400. Yılında Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde Yer Alan Tedavi Yöntemlerinin Halk Kültürü...
Doğumunun 400. Yılında Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde Yer Alan Tedavi Yöntemlerinin Halk Kültürü Açısından İncelenmesi
Authors : Zekiye ÇAĞIMLAR
Pages : 40-41
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2011-09-01
Article Type : Research
Abstract :Asıl adı Derviş Mehmed Zillî olan Evliya Çelebi 25 Mart 1611’de İstanbul Unkapanı’nda doğmuştur. İlköğreni- mini özel olarak gördükten sonra bir süre medresede okumuş, babasından tezhip, hat ve nakış öğrenmiştir. Musiki ile de ilgilenmiş, Kuran’ı ezberleyerek "hafız” olmuştur. Enderuna alınan Evliya Çelebi, dayısı Melek Ahmed Paşa’nın aracılığıyla Sultan IV. Murad’ın hizmetine girmiştir. Evliya Çelebi Seyahatname’nin girişinde seyahate duyduğu ilgiyi anlatırken bir gece rüyasında Peygamberimiz Hazreti Muhammed’i gördüğünü, ondan "şefaat ya Resulallah” diyerek şefaat isteyecek yerde, şaşırıp "seyahat ya Resulallah” dediğini, bunun üzerine Peygamberimiz’in ona gönlünün uyarınca gezme, uzak ülkeleri görme imkânı verdiğini yazar. Evliya Çelebi bu rüya üzerine 1635’te, önce İstanbul’u dolaşmaya, gördüklerini, duyduklarını yazmaya başlamış, sonra da 50 yıla yakın süre üç kıtada binlerce kilometre dolaşıp, gezdiği gördüğü yerleri anlatmıştır. Anadolu dışın- da Mekke’den Kahire’ye, İsfahan’dan Viyana’ya kadar değişik ülkeleri de gezip, buralarda gördüklerini de 10 ciltlik eserine aktarmıştır. Bugün tam olarak nerede ve kaç yılında öldüğü, nereye defnedildiği kesin olarak bilinmemekle birlikte, eserinin son satırlarda geçen olaylardan yola çıkarak 1683’ten sonra öldüğü tahmin edilmektedir. Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde sadece şehirler, binalar, tarihi eserler yer almaz. Eserde gezilen yerler, in- sanının yaşam özellikleri, dili, geleneği, kültürü, inançları ve uygulamaları ile verilir. Bu nedenle Seyahatname sadece gezi yazısı değil aynı zamanda tarih, sosyoloji kısaca XVII. yüzyıl yaşamını pek çok yönden ele alması nedeni ile sosyal alan araştırmalarının kaynak kitabı niteliğindedir. Biz de bu çalışmamızda, Seyahatname’de gezilen yerler anlatılırken, o yörede uygulanan sağlık ile ilgili tedavi yöntemlerinin olduğu bölümleri halk kül- türü açısından incelemesini yapacağız. Bu inceleme eserin yazıldığı dönem itibari ile değerlendirilip, günü- müzdeki uygulamalar ile mukayese edilecektirKeywords : Evliya Çelebi, Seyahatname, Tedavi, Halk kültürü