- Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 5 Issue: 2
- ÇEVİRİ OLGUSU VE GÖZLEMLENEBİLİR NESNE SENTEZİ
ÇEVİRİ OLGUSU VE GÖZLEMLENEBİLİR NESNE SENTEZİ
Authors : Ismail Işcen
Pages : 30-39
Doi:10.55044/meusbd.1072610
View : 5 | Download : 4
Publication Date : 2022-06-26
Article Type : Research
Abstract :Araştırmada yerleşik (en genel anlamıyla "çeviri” ile kenetli ve sınırlı) çeviribilimsel söylemden bağımsız olarak, çeviri olgusu kavramı ilginin merkezine alınmaktadır. Böyle bir ilgi, bilim-kuramsal bir zeminde ve çerçeve koşulları içinde ancak şekillenebilmektedir. Çeviri olgusu üzerinde yoğunlaşan bir sorgulamanın, bilim kuramı odaklı bir tartışmayı tetiklediği; makalede titizlikle korunan ve sürdürülen bir tutumdur. Bu tutumun sağlanabilmesi ve doyurucu bir minvalde şekillenebilmesinde, dört temel soru sıralı bir şekilde ele alınacaktır. Bu soruların takibinde üretilen yanıtlar, aynı zamanda mevcut çeviri odaklı araştırma bütününü –örtük ve dolaylı bir yoldan– tarif etmeyi amaçlasa da, çalışmada yerleşik çeviribilimsel araştırma alanının sorunsallarına dair bir pozisyon alış söz konusu edilmemektedir. Buna karşın, "disiplinlerarasılık” veya "KM/EM” odaklı "çeviri ilişkisi” örneklendirmeleri üzerinden ilgili sorunsalların arka planına ve bilim-kuramsal geçerliliklerine dönük ışık tutulacaktır. Çeviri olgusu’nun ne olduğu; gözlemlenebilirliği ve çeviri odaklı akıl yürütmeyi nasıl (hangi yasallıklar doğrultusunda) şekillendirdiği; velhasıl çeviribi-limsel gözlem sistematiğinin temel belirleyenleri nedir soruları özellikle Çevrim Kuramı adlı çalışma doğrultusunda somutlaştırılacaktır. Söz konusu çalışma, aşırı soyut kaçması içerikli eleştirilerin geçerliliği de bu minvalde –yine dolaylı bir ağırlıkta- gözden geçirilecektir. Çalışmada baz yaklaşımı olarak soyut "meta-kuramsal” boyutu içinde kabul edilen Çevrim Kuramı, doğrudan ele alınmayacak; daha ziyade çeviri araştırmaların olası dizgeselliği yönünde somut kavramsallaşmalar eşliğinde ve sadece belli başlı (aksiyom oluşturucu) açıları ile irdelenecektir.Keywords : çeviri olgusu, dikotomi, bileşim, anlamsal boşluk