- Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi
- Vol: 4 Issue: 2
- Boğa sperması motilite parametreleri üzerine dietilheksil fitalatın etkisi
Boğa sperması motilite parametreleri üzerine dietilheksil fitalatın etkisi
Authors : Ruhi Kabakçi, Ömer Varişli, Abdulkadir Kaya, Ilktan Baştan, Seher Şimşek
Pages : 62-68
Doi:10.24880/maeuvfd.637406
View : 14 | Download : 4
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :Dietilheksil fitalat, sert yapılı plastiklere esneklik katmak amacıyla dünya genelinde yaygın bir şeklide kullanılan, çevresel toksik bir kimyasaldır. İçerisinde bulunduğu ve gevşek bağlarla tutunduğu ürünlerden kolayca ayrılarak çevreye yayılan dietilheksil fitalat sindirim, solunum ve deri teması yollarıyla insan ve hayvanların vücuduna geçmekte ve çeşitli toksik etkilere neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, dietilheksil fitalatın boğa sperması üzerine in vitro toksik etkisini, bilgisayarlı sperm analiz sistemi ile araştırmaktır. Boğalardan suni vajen ile elde edilen spermalar, fosfat tampon solüsyonu ile 50x10 6 /ml spermatozoa olacak şekilde sulandırıldı ve dimetil sülfoksitte çözdürülen dietilheksil fitalatın 0, 1, 10, 100, 250 ve 500 µg/ml dozlarına maruz bırakılarak 1, 2, 3 ve 4 saat süreyle 37 °C su banyosu içerisinde inkübe edildi. Her inkübasyon süresinin sonunda kontrol ve deneme gruplarından alınan sperma örneklerinin motilite parametreleri analiz edildi. Yapılan değerlendirme sonucunda, dietilheksil fitalatın çalışmada kullanılan düşük dozlarında, doğrudan spermatozoa üzerine toksik etkisi tespit edilemezken, bu etkinin yüksek konsantrasyonlarda zamanla ve doza bağlı olarak ortaya çıktığı belirlendi. Özellikle 500 µg/ml dietilheksil fitalat maruziyetinin sperma hareketlilik parametrelerinden, ortalama yol hızı ve doğrusal hızı 2. saatten itibaren, total motilite ve progresif motiliteyi ise 3. saatten itibaren kontrol gruplarına göre önemli derecede azalttığı belirlendi (p<0.05). İn vitro olarak elde edilen sonuçlar dietilheksil fitalatın erkek üreme organlarında toksik birikimine bağlı olarak boğalarda spermatogenezisi etkiliye bileceğini yönündedir.Keywords : Boğa, CASA, DEHP, Motilite, Sperma