- Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 4
- ANTALYA İLİ ELMALI İLÇESİ AĞIZLARININ STANDART TÜRKİYE TÜRKÇESİNDEN FARKLI SES VE ŞEKİL BİLGİSİ ÖZEL...
ANTALYA İLİ ELMALI İLÇESİ AĞIZLARININ STANDART TÜRKİYE TÜRKÇESİNDEN FARKLI SES VE ŞEKİL BİLGİSİ ÖZELLİKLERİ
Authors : Emine ATMACA
Pages : 62-78
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2018-12-30
Article Type : Research
Abstract :Türkiye Türkçesi ağızları üzerinde yapılan derleme çalışmalarının başlangıç tarihi 1860’lı yıllara kadar uzanır. İlk çalışmalar, bir iki istisna dışında genellikle yabancı araştırmacılara ait olduğundan 1860-1940 yılları arasındaki döneme yabancı araştırmacılar dönemi denir. 1940’lı yılların başlarında Ahmet Caferoğlu’nun Anadolu’da yaklaşık 20 yıl süren ve 9 ciltlik bir külliyattan oluşan yayın çalışmaları ile birlikte yabancı araştırmacılar dönemi kapanmış ve yerli araştırmacılar dönemi başlamıştır. Bugün yerli araştırmacılar tarafından Türkiye’nin pek çok şehrindeki ağızların derlendiği, incelendiği, karşılaştırıldığı ve tasnif edildiği görülmektedir. Yalnız Türkiye’de hâlâ derleme yapılmamış pek çok şehir vardır. Bugün kitle iletişim araçlarının hızla gelişip yaygınlaşması, ekonomik nedenlerle yaşanan iç ve dış göçler, ulaşım, sanayileşme, okullaşma vb. gibi sebepler dolayısıyla Türkiye Türkçesi ağızları her geçen gün hızlı bir şekilde yok olmaktadır. Ses ve şekil bilgisi bakımından Türkçenin söz varlığındaki zenginliğinin ortaya çıkarılmasında son derece önemli olan bu ağızlar, kaybolmadan önce bir an evvel derlenmeli ve derlenen bu malzemeler ayrıntılarıyla incelenip tasnif edilmelidir. Çalışmaya konu olan Elmalı, Antalya bölgesinde Antalya’ya 120 km. uzaklıkta "Teke Platosu” üzerine kurulmuş yayla yerleşim merkezlerinden biridir. Elmalı, Türkmen ve Yörüklerin en çok yerleştiği ve adını verdiği ilçelerden biridir. Çalışmada, ilkin Elmalı ilçesinin ağzı ile ilgili daha evvel yapılmış çalışmalar hakkında kısa bir bilgi verilmiştir. Sonrasında, Esra Kulle Çoban’ın Elmalı ve Yöresi Ağızları (2012) çalışmasından hareketle ilçe ağzının Standart Türkiye Türkçesinden farklı ses ve şekil bilgisi özellikleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca ilçenin farklı ses ve şekil bilgisi özelliklerinin tespitinde Büyüksöğle, Çalpınar, Çaybaşı, Çobanisa, Çukurelma, Dereköy, Geçmen, Karaköy, Karamık, Küçüksöğle, Özdemir, Yalnızdam, Yılmazlı ve Zümrütova köylerinden etnotoponim çalışması için tarafımızdan yapılan derlemelerden de yararlanılmıştır.Keywords : Antalya, Elmalı, Standart Türkiye Türkçesi, ses bilgisi, şekil bilgisi