- Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 10 Issue: 23
- CUMHURİYET ÖNCESİ HAKKARİ’DE EĞİTİM - EDUCATION AT PRE-REPUBLIC PERIOD İN HAKKARİ
CUMHURİYET ÖNCESİ HAKKARİ’DE EĞİTİM - EDUCATION AT PRE-REPUBLIC PERIOD İN HAKKARİ
Authors : Özden Özgen
Pages : 27-47
Doi:10.20875/makusobed.358562
View : 9 | Download : 6
Publication Date : 2018-03-31
Article Type : Review
Abstract :Bu çalışmada 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başlarına kadar olan dönemde Hakkari’deki eğitim ve öğretim süreci ele alınacaktır. Bu süreçte Hakkari’deki okulların çeşidi ve sayıları ile eğitim sistemleri üzerinde durulacaktır. Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılda eğitim alanındaki gelişmelerin ilk basamağını 1 Eylül 1869 tarihinde uygulamaya giren Maarif-i Umumiye Nizamnamesi teşkil etmektedir. Bu nizamnameyle birlikte örgün eğitim ilk, orta ve yüksek olarak ayrılmıştır. İptidai mektepler Hakkari genelinde olmakla beraber eski usulle eğitim yapmaktaydılar. Rüşdiyeler, Çölemerik, Başkale ve Yüksekova’da bulunmaktaydı. Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı ile Osmanlı’daki gayrimüslim tebaa eğitim ve öğretimde özerk duruma kavuştular. Özellikle Ermenilerin yoğunlukta bulunduğu okullarda devlet idaresine başkaldırıların eğitimi ve provaları yapılmaktaydı. Hakkari nüfusu itibariyle Ermenileri, Nasturileri ve Yahudileri içerisinde barındırmaktaydı. Bu ise özellikle misyonerler açısından çok cazip bir durum yaratmaktaydı. 20. yüzyılın başlangıcı olan yıllarda özellikle Amerikalı misyonerler Yahudi, Ermeni ve Nasturi okullarının sayısını artırmak için yoğun çaba sarf ettiler.Keywords : İptidai, rüşdiye, gayrimüslim, maarif