- Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
- Vol: 4 Issue: 2
- Kaya Malzemesinin Kohezyon ve İçsel Sürtünme Açısının Dolaylı Yöntemlerle İrdelenmesi
Kaya Malzemesinin Kohezyon ve İçsel Sürtünme Açısının Dolaylı Yöntemlerle İrdelenmesi
Authors : Kadir Karaman, Ferdi Cihangir, Ayhan Kesimal
Pages : 13-19
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2013-12-01
Article Type : Research
Abstract :Kayaların makaslama dayanım parametreleri (kohezyon, c, ve içsel sürtünme açısı, ), kaya mühendisliği projelerinin tasarımında sıklıkla kullanılmaktadır. Ancak, bu parametrelerin belirlenmesi deneyim gerektiren, zahmetli ve pahalı bir işlemdir. Bu nedenle bu çalışmada, kaya malzemelerinin kohezyon ve içsel sürtünme açılarının pratik yönden tahmini amaçlanmıştır. Bu amaçla 24’ü magmatik, 8’i metamorfik ve 5’i tortul kaya olmak üzere bir tünel güzergâhında 37 farklı noktadan alınan farklı kaya türü örnekleri üzerinde tek (TEBD) ve üç eksenli basınç dayanımı (ÜEBD) ile dolaylı çekme (Brazilian) dayanımı (DÇD) deneyleri yapılmıştır. Kohezyon ve içsel sürtünme açıları deneysel olarak; i) ÜEBD ile ii) TEBD ve DÇD deneylerinden elde edilmiştir. Mohr Coulomb yenilme kriterine göre ÜEBD’nden doğrudan, TEBD ve DÇD deneylerinin sonuçları kullanılarak dolaylı yoldan elde edilen c ve değerleri arasında korelasyon analizleri yapılmıştır. Analizlere göre c değerlerinin, ÜEBD deneyine gerek kalmadan, DÇD ve TEBD değerleri kullanılarak güçlü bir şekilde tahmin edilebileceği anlaşılmıştır (r = 0.94). Ancak, tahmini ve ölçülmüş değerleri arasında ilişki elde edilememiştir. Bu nedenle projelerin ön analizlerinde kullanılmak üzere tahmini için farklı yaklaşımlar önerilmiştir.Keywords : Kohezyon, İçsel sürtünme açısı, Mohr Coulomb yenilme kriteri, Üç eksenli basınç dayanımı