- Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 50 Issue: 50
- Hicrî Üçüncü Asırda İmam Şâfiî’nin Eserlerinin Rivayeti ve er-Risâle’nin Okunurluğu
Hicrî Üçüncü Asırda İmam Şâfiî’nin Eserlerinin Rivayeti ve er-Risâle’nin Okunurluğu
Authors : Nail Okuyucu
Pages : 23-56
Doi:10.15370/maruifd.238330
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2016-06-15
Article Type : Research
Abstract :İmam Şâfiî, Hanefîlik ve Mâlikîliğin fıkhî çevrelerin önemli bir kısmında hâkim olduğu bir dönemde, usûl ve furûya dair eserleriyle yeni bir fıkıh anlayışı teklif etti. Bağdat yıllarında telifine başlayıp Mısır’da son halini verdiği eserleri başta Ehl-i hadis mensupları olmak üzere pek çok çevrenin ilgisini çekti. Gerek Bağdat gerekse Mısır’daki yakın öğrencileri (ashâb) Şâfiî’nin vefatından sonra bu eserleri uzun yıllar boyunca okuttular ve rivayet ettiler. Özellikle Mısır ashâbı, İslâm dünyasının muhtelif bölgelerinden gelen öğrencilere Şâfiî’nin eserleriyle kendi yazdıkları eserleri aktardılar ve bu öğrenciler edindikleri metinleri hicrî üçüncü yüzyılın önemli ilim merkezlerine taşıdılar. Bu makalenin ilk kısmında söz konusu metinlerin bu dönemdeki rivayet ve dolaşımı üzerinde durulmuş, ikinci bölümde ise İslâm hukuk düşüncesinin en önemli metinlerinden birisi olan er-Risâle’nin okunurluğu ele alınmıştır. er-Risâle’nin bu dönemdeki okunurluğu, ondaki fikirlerden etkilenen, konumlarının gereği olarak ona fikren karşıt olan ve de bu eserden haberdar oldukları anlaşılan metinler üzerinden üç başlıkta incelenmiş, Şâfiî’nin üçüncü yüzyılda İslâmî ilimlerin muhtelif sahalarına ne gibi tesirlerinin olduğunun izi sürülmüş ve böylelikle er-Risâle’nin telif tarihi ve tanınırlığına dair tartışmalara birincil kaynaklardan hareketle katkıda bulunulmak istenmiştir.Keywords : İmâm Şâfiî, er-Risâle, ehl-i re’y, ehl-i hadîs, h. III. asır, Bağdat, mısır