- Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Issue: 43
- Haşvî Temayülün İzdüşümü: Mukatil b. Süleyman Örneği
Haşvî Temayülün İzdüşümü: Mukatil b. Süleyman Örneği
Authors : Hatice Arpaguş
Pages : 65-106
Doi:10.15370/muifd.96917
View : 7 | Download : 5
Publication Date : 2014-03-05
Article Type : Research
Abstract :Öz Müstakil bir mezhep olarak algılanmayan Haşviyyenin bir tutum olarak İslâm kültür ve düşünce tarihinde yer aldığı ve etkisinin tahminden çok daha fazla olduğu düşünülmektedir. Ancak oldukça geniş ve kapsamlı olan böyle bir konunun bir makalede doğrudan tüm boyutlarıyla araştırılma imkânı bulunmamaktadır. Bunun yerine önemli temsilcileri arasında yer alan Mukatil b. Süleyman’dan (v. 150/767) hareketle Haşviyyenin anlamı, tarihsel serüveni üzerinde durulmaya çalışılacaktır. Nitekim Osmanlı dönemi eserlerinde benzer nakillerin olması haşvî yaklaşımın sonucu olan anlatım tarzının günümüze kadar etkisini sürdürdüğünü göstermektedir. Bu durum söz konusu yaklaşımın bu kadar uzun soluklu olması ve etkisinin içinde bulunduğu Ehl-i hadis tavrının da dikkate alınmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Dolayısıyla haşvî tavrın özelliklerinden hareketle Ehl-i hadisin yaklaşımına bakmak da meselenin anlaşılmasına zemin hazırlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Mukatil b. Süleyman, Haşviyye, Ehl-i hadis ve Ehl-i rey, akıl, tevil. A Projection of Hashawiyyah Inclination: The example of Muqatil b. Suleiman Abstact The Hashawiyyah, which isn’t considered to be a separate sect, is thought to have a place in Islamic culture and the history of Islamic thought as ‘a stance’; and to have a wider impact than estimated. However, it isn’t possible to cover all dimensions of such a complex and complicated issue in just an article. Instead, by taking Muqatil b. Suleiman (d. 150/767) as a starting point, this article will try to focus on the meaning of Hashawiyya and its historical adventure. Actually the fact that reports containing Hashawi phrases are found in the works of Ottoman Era shows that the impact of these phrases, which are a result of Hashawi approach, has survived until recently. Due to this survival and the impact of Hashawi approach on Ahl al-hadith (hadith scholars), Hashawi inclination should be taken into consideration. Therefore, considering the attitude of Ahl al-hadith with reference to the qualities of Hashawi approach will form a basis for comprehending the issue. Keywords: Muqatil b. Suleiman, Hashawiyya, Ahl al-hadith and Ahl al-rai, reason, interpretation/ hermeneutics (tawil).Keywords : Mukatil b. Süleyman, Haşviyye, Ehl-i hadis ve Ehl-i rey, akıl, tevil