- Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırmaları Dergisi
- Vol: 18 Issue: 2 Special Issue
- Şirketler Topluluğunda Güvenden Doğan Sorumluluk
Şirketler Topluluğunda Güvenden Doğan Sorumluluk
Authors : Ahmet Battal
Pages : 245-254
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2012-12-01
Article Type : Research
Abstract :6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununun 203. maddesi yeni bir sorumluluk da- vası kayna ğ ı içermektedir. Buna göre, ş irketler toplulu ğ unda, ba ğ lı ş irketin, kendi ikti- sadi faaliyetlerinde hakim ş irkete duyulan güvenden faydalanması halinde, bu faaliye- tin sonuçlarından hakim ş irket de sorumlu tutulabilecektir. Güven sorumlulu ğ u denilen bu sorumluluk, hukukun genel prensiplerinden biri olarak MK 2’de yer alan iyiniyet prensibi ya da dürüstlük kuralının ş irketler hukuku alanına somut bir yansımasıdır. Makalede bu sorumlulu ğ un ş artları ve sınırları ele alınmı ş tır. Özetle, Hükmün kayna ğ ı MK. 2’deki güven sorumlulu ğ udur. Bu iki sorumluluk da do ğ rudan kanundan do ğ an bir sorumluluk türüdür. TTK. 203’teki özel hükmün uygulanamayaca ğ ı hallerde MK. 2’deki güven ku ralı bir sorumluluk kayna ğ ı olarak devam eder. Di ğ er ifadeyle TTK. 203 hükmü so- rumluluk davasında davanın "hukuki sebebi”ni "ço ğ altan” bir etki yapar. Hükmün uygulanabilmesi için TTK. 195. maddede düzenlenen mânâda bir ş ir- ketler toplulu ğ u bulunmalıdır. Ancak ş irketler toplulu ğ unun hakiminin mutlaka bir ş irket olması gerekmez. Gerçek ki ş ilere ait iktisadi te ş ebbüsler de bir toplulu ğ a hakim olabilir ve bu kapsamda sorumlu tutulabilir. Hakimiyet dı ş ındaki i ş birli ğ i hallerinde güven sorumlulu ğ u söz konusu olmaz. Bu maddedeki sorumluluk davasının muhatabı hakim ş irket ya da i ş letmecidir. Asıl sorumlu durumundaki ba ğ lı ş irket ile birlikte sorumlu tutulacaktır. Di ğ er deyi ş le bu özel hüküm davalı sayısını artırmaktadır. Bu sebeple bu sorumluluk davası ile ilgili kurallar asıl davanın kuralları ile aynıdır. Hakim sorumluluk davasının kararında hakim ş irket ile ba ğ lı ş irket arasındaki rücu ili ş kilerini de çözüme kavu ş turmak zorundadır. Hakim ş irketin itibarı, aslında, hakim ş irketin i ş letme adı, ticaret unvanı ve mar- kasının itibarı ile ili ş kilidir. Dolayısıyla, bilhassa itibarın tesbitinde, marka hukukunun bazı ilkelerinden faydalanılabilir. Hakim ş irketin sorumlulu ğ unun ba ş laması için toplulu ğ un itibarının ba ğ lı ş irke- tin iktisadi faaliyeti sırasında topluma güven verecek seviyeye yükselmi ş olması gere- kir. Seviyenin tesbitinde "tanınmı ş marka” ve "iyi bilinen marka” ölçeklerinden fayda- lanılabilir. Güvenin ölçüsü sübjektif olacaktır. Her bir somut olayda hakim ş irkete güvenen ve güveni korunmaya de ğ er olan ki ş i için dava hakkı vardır. Güven sorumlulu ğ u kuralından, toplulu ğ un itibarına duydu ğ u haklı güven hu- kuken korunmaya de ğ er seviyeye çıkmı ş bulunan herkes faydalanabilir. Ancak, banka ve benzeri imtiyazlı kurulu ş lar için, görünü ş e güvenmi ş olmak gibi durumlar bir hak kayna ğ ı olamaz.Keywords : Şirketler topluluğu, güven sorumluluğu, güvenden doğan sorumluluk, hakim şirket, bağlı şirket, şirketler hukukunda hakimiyet ilişkisi, şirketler hukukunda bağlılık ilişkisi, Medeni Kanunun 2. maddesi, ticari itibarın aktarılması