- Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Bilimleri Dergisi
- Vol: 51 Issue: 51
- Psikolojik Dayanıklılık İçin Boylamsal Bir Ölçme Modeli: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama...
Psikolojik Dayanıklılık İçin Boylamsal Bir Ölçme Modeli: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama
Authors : Derya Akbaş, Nilüfer Kahraman
Pages : 220-242
Doi:10.15285/maruaebd.531154
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2020-01-15
Article Type : Research
Abstract :Araştırmacıların, ilgilendikleri özelliklerin zaman içinde değişip değişmediği ve bireylerin içinde bulundukları koşullardan etkilenip etkilenmediği sorularına verecekleri cevaplar, araştırma sonucunda yaptıları çıkarımların geçerliği açısından oldukça önemlidir. Eğer bir özellik için alınan ölçümlerin zaman içinde değişmesi bekleniyorsa, kullanılan ölçme ve değerlendirme yönteminin bu değişkenliği yakalayabilmesi için uyumlu hale getirilmesi yani bir süreç olarak planlanması gerekmektedir. Bu çalışma, bu amaçla, yani zaman içerisinde değişim/gelişim gösteresi beklenen özelliklerin ölçülmesinde kullanılabilecek, boylamsal bir ölçme modeli önermektedir. Model, psikolojik dayanıklılık için geliştirilen boylamsal bir ölçme deseninin çalışıldığı bir uygulama üzerinden örneklendirmişti. Yaşanan zorlukların ölçme sürecine dâhil edildiği ve bireylerin sekiz hafta boyunca çevrimiçi olarak izlendiği boylamsal bir çalışmadan elde edilen bulgular, haftalık ölçümler (tek tek) ve zaman serisi ölçümler (sekiz haftalık uygulama) karşılaştırılarak tartışılmıştır. Tek uygulamalar için ayrıca, Kısa Psikolojik Dayanıklılık ve Connor-Davidson Psikolojik Dayanıklılık Ölçekleri kullanılmıştır. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencilerinden, gönüllü olan katılımcıların olduğu çalışma grubundan toplanan veriler göstermiştir ki, bireylerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri zaman içinde değişmekle birlikte, bu değişim yaşanan bir zorluk sonrası tepki örüntülerinde gözlenen farklılaşmadan kaynaklanabilmekteidr. Tek-seferlik ölçümler kullanıldığında gözlenmesi mümkün olmayan, ancak sekiz haftalık ölçümler üzerinden ayırma analizi ile çalışılan bu örüntüler göstermiştir ki, öğrenciler, kuramsal olarak da desteklenebilecek şekilde, yeterlik, savunmasızlık, dayanıklılık ve uyumsuzluk olarak adlandırılabilecek dört ayrı alt gruba ayrılmaktadırlar. Uygulamanın da örneklendirdiği gibi, boylamsal olarak tasarlanacak ölçme modelleri, tek seferlik uygulamaları ve ilgili ikincil değişkenleri de içerecek şekilde genişletilebilirler. Böylece, ölçmeye konu olan özelliklerin yapılarındaki dinamikliği gerğince yansıtabilecek ölçme sonuçları elde edilebilecektir.Keywords : Psikolojik dayanıklılık, boylamsal, ölçme, birey, farklılık