- Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Vol: 7 Issue: 2
- Geçmişin Gölgesinde Türk-İngiliz İlişkileri: Mısır’ı "Ayaklandırma" Algısı ve Türk Basını ...
Geçmişin Gölgesinde Türk-İngiliz İlişkileri: Mısır’ı "Ayaklandırma" Algısı ve Türk Basını (1924-1927)
Authors : Ü. Gülsüm Polat
Pages : 426-440
Doi:10.16985/mtad.840667
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2020-12-18
Article Type : Research
Abstract :Lozan Antlaşması ile hukuki anlamda uluslararası varlığını tesis eden Türkiye Cumhuriyeti’nin bundan sonraki dış politik gündeminde Osmanlı Devleti’nin son savaşı olan I. Dünya Savaşı’ndan sonra çözümlenemeyen sorunlar bulunmaktaydı. Mısır’da ise I. Dünya Savaşı sonrası başlayan, Paris Barış Konferansı’nda temsil edilmeye yönelik taleplerin karşılanmayışına reaksiyon olarak daha da yükselen milliyetçi hareketler vardı. Bu hareketlerin en sert dışa vurumu Kahire’de İngiliz kumandan Lee Stack’ın bir suikastta önce yaralanması ve ardından ölümüyle yaşandı. Bu gelişmeleri takip eden Türk basınında bazı gazetelerde söz konusu hareketler açıktan açığa yüceltilecekti. İngiltere’nin İstanbul elçiliği haberlerin önüne geçmek için girişimde bulunduklarında yetkililer böylesi bir müdahalenin mümkün olmadığını bildireceklerdi. Bu süreçte Türk gazetelerinde Musul’daki İngiliz varlığı eleştirilmekte ve Türkiye’nin Musul üzerindeki hâkimiyeti savunulmaktaydı. Öyle ki, bu kritik evre İngiliz makamları arasında önce Mısır’daki isyanın Türk kökenli bir kışkırtma ile ilgili olup olamayacağının sorgulanmasına neden oldu. Devamında Türk basınında Takrir-i Sükun Kanunu ile birlikte İngilizlerin rahatsızlığına neden olan haberleri de yayınlayan Son Telgraf ve Tevhid-i Efkar, İstiklal, Sayha, Aydınlık, Orak Çekiç gibi gazeteler kapatıldı. Bu çalışmada Türk basınında çıkan haberlerin arka planı Türk-İngiliz kaynakları üzerinden değerlendirilecektir.Keywords : Türkiye, İngiltere, Mısır, Türk basını, Takrir-i Sükûn Kanunu