Selçuklu Meliki Davud’un Saltanat Mücadelesi
Authors : Nuran Ünal
Pages : 202-216
Doi:10.16985/mtad.752880
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2020-06-16
Article Type : Review
Abstract :Sultan Melikşah’ın 485/1092 yılında vefatıyla birlikte Büyük Selçuklu Devleti’nde taht mücadeleleri başlamış, sonrasında oğulları Berkyaruk ve Muhammed Tapar arasındaki mücadeleden Berkyaruk (1094-1105) galip çıkarak Büyük Selçuklu Devleti tahtına oturmuştu. Berkyaruk’un 498/1104 ve ondan sonra tahta geçen Muhammed Tapar’ın da 511/1118 yılında ölmesinin ardından Muhammed Tapar’ın oğlu Mahmud tahta çıksa da kısa süre sonra amcası Sencer ile giriştiği mücadele sonucu Save Savaşı’nda aldığı yenilgi üzere Büyük Selçuklu Devleti tahtını amcasına bırakmak zorunda kalmıştı. Sencer iktidarı ele almasına karşın doğuda kalmayı tercih etmiş ve batı meseleleriyle ilgilenmek üzere Irak Selçuklu Devleti’nin temellerini atarak yeğeni Mahmud’u bu yeni devletin başına geçirmiştir. Irak Selçukluları kuruluşundan itibaren meliklerin isyanları ve Abbâsî halifelerinin tekrar dünyevî siyaseti ele geçirme çabalarıyla mücadele etmek durumunda kalmıştı. Sultan Mahmud (1118-1131) ölümüne kadar kardeşleri ve Abbâsî Halifesi el-Müsterşid Billâh (1118-1135) ile mücadele ederek Irak Selçuklu Devleti’nin başında kalmayı başarmıştı. Onun 525/1131 yılında vefatının ardından yerine oğlu Davud (1131-1132) Irak Selçuklu Devleti tahtına çıkmıştı. Ancak yeni Irak Selçuklu sultanının tahta çıkarken tâbi olduğu Sultan Sencer’in onayını almaması, diğer Selçuklu meliklerinin isyanları ve el-Müsterşid Billâh’ın onun adına hutbe okutmaması üzerine kısa süre sonra iktidardan uzaklaştırılmıştı. Buna rağmen Davud saltanat sevdasından vazgeçmemişti. Kendisi gibi taht iddiacısı olan amcaları Mesud ve Selçukşah, el-Müsterşid Billâh ile ittifak kurarak tekrardan tahtı ele geçirme çabası içerisine girmişti. Bu çalışmada kısa süreli de olsa Irak Selçuklu Devleti’nin hükümdarlarından olan Davud’un taht mücadelesi ve bu mücadeleler sırasında kurmuş olduğu ittifaklar ele alınacaktır.Keywords : Büyük Selçuklu Devleti, Irak Selçuklu Devleti, Abbâsîler, Sencer, Davud, Mesud, el- Müsterşid Billâh, er-Râşid Billâh, iktidar mücadelesi