- Marmara Fen Bilimleri Dergisi
- Vol: 33 Issue: 3
- Bitki Doku Kültürlerinde Sekonder Metabolit Miktarını Arttırmaya Yönelik Uygulamalar
Bitki Doku Kültürlerinde Sekonder Metabolit Miktarını Arttırmaya Yönelik Uygulamalar
Authors : Neşe Eray Vuran, Musa Türker
Pages : 487-498
Doi:10.7240/jeps.900129
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2021-09-01
Article Type : Review
Abstract :Doku kültürü teknikleri, 1900’lü yılların başında uygulanmaya başlanmış ve bu oldukça ümit verici bulunmuştur. Bitkiden alınan tek bir parçadan yeni bitkilerin çok kısa sürede, arzu edilen sayıda, dış şartlara bağımlı olmaksızın üretilebileceği fikri bilim adamlarını heyecanlandırmıştır. Ancak yapılan çalışmalarda her bitki türü için sistemin optimizasyona gerek duyması, bazı genotiplerin doku kültüründe iyi cevap verirken bazılarının gelişimlerinin oldukça kısır kalması, yüksek yapılı bitkilerde ise başarının sağlanamaması bilim adamlarını doku kültürünü farklı amaçlarla kullanma yoluna sevk etmiştir. Bu yollardan biri ve belki de en önemlisi değerli fitokimyasalların doku kültüründe üretimidir. Doku kültüründe gelişen bitkiler çevresel şartlarla sınırlandırılmaz ve uygun bir kültür ortamı sağlanmasıyla istenilen bileşiklerin biyosentezi yapılabilir ve bu bileşiklerin miktarı arttırılabilir. Sekonder ürünlerin doku kültürü ortamında üretilmesiyle arz talep dengesine dayanan, çevresel etkilerden bağımsız üretim sağlanabilir. Sabit kararlılıkta, belli bir standardı olan maddeler üretilebilir. Doğa tahribatı en aza indirilip, daha az arazi kullanımının gerçekleşmesi sağlanabilir. Yeni sekonder ürünlerin eldesi mümkün olabilir. Nesli tükenme tehlikesi altındaki türler korunabilir. Bileşenlerin biyosentez yollarının aydınlatılmasında, değiştirilmesinde, sekonder metabolitlerin üretimi ve çeşitli etkenlerle miktar arttırılmasında, iyi ürün veren türlerin seleksiyonunda bitki doku kültürleri umut vaat etmektedir.Keywords : Bitki doku kültürü, Sekonder metabolit, Tıbbi bitki, Üretim