- Marmara Coğrafya Dergisi
- Issue: 40
- PARAMETRİK VE HİYERARŞİK MODELSEL YAKLAŞIMLA SAMSUN İLİ ARAZİLERİNİN TARIMSAL ARAZİ UYGUNLUK SINIFLA...
PARAMETRİK VE HİYERARŞİK MODELSEL YAKLAŞIMLA SAMSUN İLİ ARAZİLERİNİN TARIMSAL ARAZİ UYGUNLUK SINIFLARIN BELİRLENMESİ
Authors : Inci Demirağ Turan, Orhan Dengiz
Pages : 490-506
Doi:10.32003/iggei.531850
View : 25 | Download : 7
Publication Date : 2019-07-30
Article Type : Research
Abstract :Arazi kalite indeksi agro-ekosistemlerinin değerlendirilmesinde önemli bir araçtır. Bu çalışmanın amacı, parametrik (AKIg) ve hiyerarşik (AKIa) yaklaşımlı iki farklı arazi kalite indeks modeli kullanılarak Samsun iline ait arazilerin tarımsal amaçlı arazi uygunluk sınıflamasının belirlenmesi ve haritalanmasıdır. 9579 km 2 alana sahip olan Samsun ilinden 995 adet yüzey toprak örneklemesi yapılmıştır. Arazi özelliklerinden derinlik ve eğim, fizikokimyasal toprak özelliklerinden ise bünye, pH, EC, kireç, verimlilik özelliklerinden ise fosfor, potasyum ve azot olmak üzere toplam 9 faktör ile toplam veri seti (TVS) oluşturulmuştur. Minimum veri setin (MVS) oluşturulmasında ise temel bileşenler analizi uygulanmıştır. TVS’ne göre AKIa ve AKIg modellerine ait dağılım haritalarının oluşturulmasında Kriging’in basit üssel ve Gaussian modelleri kullanılmıştır. Her iki modele göre çalışma alanının yaklaşık %15’i işlemeli tarıma arazi kalitesi bakımından hiçbir zaman uygun değilken, yaklaşık % 30’u ise çok uygun ve uygun olduğu belirlenmiştir. MVS’ne göre AKIa ve AKIg modellerine ait dağılım haritalarının oluşturulmasında ise Kriging’in basit üssel ve doğal küresel modelleri kullanılmıştır. Buna göre, AKİa için toplam alanın %29,5’si çok uygun ve uygun iken, AKİg yaklaşımı için % 22.1’i uygun ve çok uygun sınıf olarak belirlenmiştir. Ayrıca, TVS ve MVS’ne göre AKIa ve AKIg lineer korelasyon ve kappa istatistik analizleri ile karşılaştırıldığında ise TVS-AKIa modelinin en yüksek değere sahip olduğu belirlenmiştir.Keywords : Minimum Veri Seti, Arazi Kalitesi, Temel Bileşenler Analizi, Samsun