- Marmara Coğrafya Dergisi
- Issue: 42
- ÇORUH DELTASI (GÜRCİSTAN/BATUM) KIYI ÇİZGİSİ DEĞİŞİMİ (1984 – 2019)
ÇORUH DELTASI (GÜRCİSTAN/BATUM) KIYI ÇİZGİSİ DEĞİŞİMİ (1984 – 2019)
Authors : Hasan Çoban, Şevval Koç, Mustafa Murat Kale
Pages : 589-601
Doi:10.32003/igge.741573
View : 22 | Download : 4
Publication Date : 2020-07-25
Article Type : Research
Abstract :Kıyılar, zamana bağlı olarak değişkenlik gösteren dinamik ortamlardır. Özellikle içinde bulunduğumuz dönemde kıyı çizgilerinde yaşanan değişimler sıklıkla antropojenik aktiviteye bağlı olarak gerçekleşmektedir. Karadeniz Havzası’nın kıyıdaş ülkesi olan Türkiye, gerek kendi sınırları içerisinden gerekse sınıraşan sular ile Karadeniz’e dökülen birçok akarsuyun kaynağı konumundadır. Söz konusu akarsu ağızlarında oldukça büyük deltalar yayılım göstermektedir. Bu çalışmaya konu olan Çoruh Deltası, Türkiye ve Gürcistan arasında sınıraşan bir akarsu tarafından taşınan sedimanlar ile oluşmuştur. 2000’li yılların başından itibaren Türkiye sınırları içinde yer alan havza alanında Baraj ve HES yapım çalışmaları hız kazanmıştır. Bu kapsamda Çoruh Nehri tarafından taşınan sediman miktarı doğal olarak azalma trendine girmiştir. Bu çalışmada, Çoruh Deltası’ndaki olası kıyı çizgisi değişikliğinin ortaya çıkartılması hedeflenmiştir. Çalışmada 1984, 1991, 2005 ve 2019 yıllarına ait Landsat uydu görüntüleri kullanılmıştır. Uydu görüntülerinden itibaren elde edilen kıyı çizgileri bir arada değerlendirilerek, değişimin izleri araştırılmıştır. Çalışma sonucunda, akarsu ağzının sol sahilinde baskın bir aşınma faaliyetinin, sağ sahilde ise aşınma ve biriktirme faaliyetlerinin bir arada geliştiği tespit edilmiştir. Deltadaki net alansal kayıp 63 ha olarak hesaplanmıştır. 1984 – 2019 arasında delta kıyı çizgisinde kara yönünde maksimum 238 m’ye varan gerileme tespit edilmiştir.Keywords : Delta, Kıyı Çizgisi, Sınıraşan Su, Baraj, Çoruh Deltası