- Marmara Coğrafya Dergisi
- Issue: 39
- HARŞİT ÇAYI DELTASI’NDA (GİRESUN) ARAZİ KULLANIMININ ZAMANSAL DEĞİŞİMİ (1947 – 2017)
HARŞİT ÇAYI DELTASI’NDA (GİRESUN) ARAZİ KULLANIMININ ZAMANSAL DEĞİŞİMİ (1947 – 2017)
Authors : Eren Şenol
Pages : 328-348
Doi:10.32003/iggei.475443
View : 12 | Download : 4
Publication Date : 2019-01-30
Article Type : Research
Abstract :Doğu Karadeniz Bölümü’nün hem uzunluk, hem de debi açısından önemli akarsularından biri olan Harşit Çayı, taşıdığı alüvyonları ağız kısmında biriktirerek, Giresun il ve Tirebolu ilçe merkezinin doğusunda küçük bir delta oluşturmuştur. Harşit Çayı’nın sebep olduğu taşkınlar ve yer yer bataklıklarla kaplı olması; deltanın 1950’lere kadar tarım ve yerleşim alanı olarak kullanılmasını engellemiştir. 1950 sonrasında Harşit Çayı’nın ıslah ve deltanın drene edilmesi ile saha önce tarım, 1980 sonrasında ise yerleşim alanına dönüşmeye başlamıştır. Bu değişim günümüzde de hızlanarak devam etmekte; ülkenin önemli ulaşım projelerinden biri olan ve 2000’li yılların başlarında tamamlanan sahil yolu da deltanın kıyı kesiminden geçmektedir. Harşit Çayı üzerine 1980’lerden itibaren elektrik üretmek amacıyla göletler inşa edilmektedir. Bunlarla eş zamanlı olarak başlayan kum ve çakıl alım faaliyetleri, artarak sürdürülmektedir. Bu gelişmeler Harşit Çayı’ nın denize ulaştırdığı alüvyonların azalmasına yol açmakta, deltanın varlığını ve üzerindeki beşeri tesisleri tehdit etmektedir. Bu çalışmada deltaya ait 1947, 1973 ve 1984 yıllarına ait hava fotoğrafları ile 2007 ve 2014 yıllarına ait yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri analiz edilmiş; sahada gözlemler yapılmış, yöre sakinleri ile yüz yüze görüşülerek, hem delta sahasının kullanımındaki değişimler hem de deltanın geleceği üzerinde durulmuştur. Ortaya çıkan ve çıkması muhtemel olan sorunlara dikkat çekilerek alınabilecek tedbirler sıralanmış; bütüncül havza planlamasının ve yönetiminin önemi vurgulanmıştır.Keywords : Arazi Kullanımı, Delta, Harşit Çayı, Giresun