- Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 21 Issue: 1
- İbadet Yapılarının Dönüşümü Bağlamında Batı Anadolu’dan Bir Örnek: Çeşme Dalyan Mahallesi Camii...
İbadet Yapılarının Dönüşümü Bağlamında Batı Anadolu’dan Bir Örnek: Çeşme Dalyan Mahallesi Camii
Authors : Ozan ÇAKMAK
Pages : 237-260
Doi:10.18026/cbayarsos.1148430
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2023-03-28
Article Type : Research
Abstract :Dini yapıların farklı dinlerin ibadet gereksinimlerine uygun formlarda yeniden düzenlenmesi, yüzyıllar boyunca süregelen yaygın bir pratik olarak karşımıza çıkmaktadır. Anadolu’da pagan halklarının ibadetlerine özgü inşa edilmiş olan tapınaklar, Geç Antik Çağ’da Hristiyanlığın egemen din haline gelmesiyle birlikte kilise olarak kullanılmış, benzer şekilde ilk Türk fetihleriyle beraber kiliseler de camiye dönüştürülmüştür. Anadolu’da söz konusu dönüşüm geleneğinin yakın döneme ait bir uzantısı da, 1923 yılında imzalanan Lozan Antlaşması’nın ardından gerçekleşen zorunlu mübadele sonrasında yaşanmıştır. İzmir İli Çeşme İlçesi Dalyan Mahallesi’nde yer alan ve günümüzde `Dalyan Mahallesi Camii’ olarak adlandırılan yapı, mimari açıdan 19. yüzyıl özellikleri gösteren ve eski adı `Zoodohos Pigis’ olan bir kiliseden dönüştürülmüştür. Bu çalışmada, yapının tanıtımı yapılarak mevcut mimari özellikleri üzerinden dönüşüm esnasında gerçekleşen mimari müdahaleler incelenmiştir. Çalışmada ayrıca gayrimüslimlerin imar faaliyetlerinin yoğunlaştığı 19. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu’nun dini yapıların inşasına yönelik tutumu ve mübadele süreci sonrasında bu yapıların tekrar işlevlendirilmesi gibi hususlar incelenmiş, yeniden kullanımın sebepleri değerlendirilmiştir.Keywords : Kilise, Cami, Dönüşüm, Mimari