- Maliye Araştırmaları Dergisi
- Vol: 3 Issue: 2
- Türkiye’de Ekonomik Kırılganlığın Panzerihi: Mali Disiplin Çıpası
Türkiye’de Ekonomik Kırılganlığın Panzerihi: Mali Disiplin Çıpası
Authors : Ahmet Gülmez, Fatih Yardimcioğlu, Furkan Beşel
Pages : 195-203
View : 12 | Download : 7
Publication Date : 2017-07-01
Article Type : Other
Abstract :Türkiye, 1980 sonrası dönemde dış dünyaya entegre olma amacıyla mal ve sermaye hareketlerini serbestleştirerek önemli bir yapısal değişime imza atmıştır. O döneme kadar ithal ikameci kalkınma politikası uygulanırken o dönemden sonra ihracata dayalı kalkınma politikası uygulanmaya başlanmıştır. Dışa açık kalkınma politikasının avantajları olduğu gibi küresel risklere ve spekülasyonlara açık olması gibi dezavantajları da vardır. Türkiye ekonomisinin 1980 sonrası dönemi incelendiğinde yaşanan ekonomik krizlerin bazılarının iç kaynaklı, bazılarının ise dış kaynaklı olduğu görülmektedir. İster iç kaynaklı ister dış kaynaklı olsun ekonominin krize dayanıklılığı mali disiplin ile yakından alakalıdır. Türkiye’de iç kaynaklı olan 1994, 2000 ve 2001 krizlerinde bu durum gözlemlenmektedir. Türkiye ekonomisinin 2001 yılı sonrasına bakıldığında iç kaynaklı ekonomik kriz yokken dış kaynaklı krizlerin etkileri görülmüştür. 2008 küresel finans krizi, 1929 bunalımından sonraki küresel çapta dünyanın gördüğü en büyük krizdir. Bu dönemde Türkiye ekonomisi dışa açık olmasına rağmen, finans sektörünün güçlü olması ve mali disiplin sayesinde krizin etkilerini hafif atlatmıştır. ABD ve birçok gelişmiş ülkenin, 2008 küresel finans krizinin etkilerinden tam olarak kurtulamadığı bu dönemde Türkiye ekonomisi bu ülkelere göre daha yüksek oranlarda büyümüştür. Bununla birlikte son 3-4 yıldır Türkiye’nin büyüme oranı düşmüş, potansiyel büyüme oranlarının altında gerçekleşmiştir. Bu durumun ekonomik sebepleri olduğu gibi teori ile açıklanamayan sebepleri de olduğu aşikardır. Türkiye’nin 1962 yılında başladığı ve 19 standby düzenlemesinin yapıldığı IMF ile ilişkiler, 2013 yılında son borcun ödenmesi ile son bulmuştur. Bunun yanında bir yandan büyük altyapı projelerin gerçekleştirilmesi Türkiye’nin uluslararası arenada itibarını artırırken, diğer yandan 2016 yılı ortalarından itibaren döviz kurunun hızla yükselmesi Türkiye’nin kırılganlığını artırdığı söylenebilir. 2001 yılında ani fon çıkışlarının krize soktuğu ekonominin, 2016 yılında daha fazla fon çıkışı olmasına rağmen krize girmemesinin en önemli sebebi mali disiplinin sağlanmış olmasıdır. Mali disiplinin ana unsurlarından olan kamu borç stokunun GSYH içindeki payı ve bütçe açığının GSYH içindeki payı Türkiye’de oldukça düşük olup Kopenhag kriterlerine uygundur. Bu durum kırılganlığın azalmasında başat role sahiptir.Keywords : Türkiye Ekonomisi, Ekonomik Kırılganlık, Mali Disiplin