- Liberal Düşünce Dergisi
- Issue: 107
- John Stuart Mill’in Faydacılık Teorisinde "Ahlaki Yaptırım" Problemi
John Stuart Mill’in Faydacılık Teorisinde "Ahlaki Yaptırım" Problemi
Authors : Zeki Aktaş
Pages : 1-18
Doi:10.36484/liberal.1011521
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2022-09-25
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada, John Stuart Mill’in (1806-1873) faydacılık teorisi bağlamında, bireyi iyi kabul edilen bir eyleme teşvik edebilecek veya kötü kabul edilen bir eylemden caydırabilecek ahlaki yaptırım araçlarının neler olduğu araştırılmıştır. Mill ahlaki yaptırımları, dışsal ve içsel yaptırımlar olarak iki ana gruba ayırır; ona göre bu iki grup içerisinde yer alan toplum, Tanrı, vicdan ve dahası mümkün olan diğer tüm yaptırım unsurları faydacı ahlak teorisinde etkili bir biçimde kullanılabilir. Bununla birlikte Mill’e göre bu yaptırım türleri arasında vicdani yaptırım daha büyük bir öneme sahiptir; zira diğer tüm yaptırım türlerinin kaynağı, bir biçimde, bireyin dışındayken vicdani yaptırım, bir çeşit içsel kontrol mekanizmasıdır, dolayısıyla duyarlı bir vicdan, dışsal yaptırımların ötesinde bir güçtür. En nihayetinde Mill’e göre faydacı ahlak teorisinde her tür dışsal yaptırım kullanılabilir; ancak bu husustaki esas ve nihai çözüm, bireyin vicdan eğitiminden geçer.Keywords : John Stuart Mill, Faydacılık, Ahlak, Yaptırım, Ahlaki Yaptırım