- Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi
- Vol: 2 Issue: 3
- Çanakkale Koşullarında Andezitlerde Toprak Oluşumu
Çanakkale Koşullarında Andezitlerde Toprak Oluşumu
Authors : Aykut Yüksel, Hüseyin Ekinci
Pages : 103-115
View : 15 | Download : 3
Publication Date : 2021-06-30
Article Type : Research
Abstract :Çanakkale’nin Çan (Muratlar Köyü) ve Ayvacık (Bektaş Köyü) İlçelerinde yürütülen bu çalışma, yörede yaygın olarak bulunan andezitik kayaçlar üzerinde oluşmuş iki toprak profilinin fiziko-kimyasal ve minerolojik özelliklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Arazide morfolojik tanımlamaları yapılan her iki profilden horizon esasına göre 13 adet toprak örneği alınmıştır. Toprak örneklerinde fiziksel ve kimyasal analizler ve bazı mineralojik analizleri (XRD, SEM-EDX ve major oksit) yapılmış ve kimyasal ayrışma indeksi –CIA, plajioklas alterasyon indeksi – PIA ve SİO2/Al2O3 gibi bazı ayrışma oranları hesaplanmıştır. Proil 1’in bulunduğu arazi, 2 nolu profile göre daha fazla yağış almakta ve daha sık bitki örtüsüne sahiptir. Profil 1 O-E-B-C, profil 2 ise A-B-C horizonlarını içermektedir. Profil 1 yüzeyde kumlu kil tın, yüzey altında ise kil tın - kil, profil 2 ise genellikle kil tın ve kil bünye sınıfındadır. Profil 1de toprak reaksiyonu pH 4.05-5,93 arasında orta ve kuvvetli asidik, profil 2 de ise pH 6.01-6,32 arasında hafif asidik-karakterdedir. Katyon değişim kapasitesi (KDK) profil 1 de 20-40 cmolkg-1 arasında, profil 2 de 17-27cmolkg-1 arasında belirlenmiştir. Profil 1 de CIA ve PIA ayrışma indeksleri profil 2 ye göre çok yüksek bulunmuştur. Buna göre feldspatların optimum ayrışma değerine yaklaştığı ve ileri derecede bir ayrışmanın gerçekleştiği saptanmıştır. Belirlenen yüksek değerdeki ayrışmada hidrotermal alterasyon etkili olmuştur. X-Işını difraksiyon (XRD) analiz sonuçlarında profil 1de ileri ayrışmanın göstergesi olarak feldspatlara rastlanmazken yüzey horizonlarında kaolinit belirlenmiş, profilin alt katlarında ise yüksek oranda montmorillonite rastlanmıştır. Profil 2 de başat mineraller olarak özellikle feldspatlar ve muskovit belirlenmiştir. B horizonunda montmorillonit, C horizonunda ise hematit saptanmıştır. Çalışma sonuçları, profil 1’in profil 2 ye göre ileri derecede ayrışma gösteren, daha farklı horizonlara sahip yaşlı bir profil olduğunu göstermektedir. Toprak profilleri toprak taksonomisine göre sırasıyla Ultic Haplustalf ve Mollic Haploxeralf, WRB sınıflamasına göre ise Leptic Luvisol (chromic clayic) ve Leptic Luvisol (chromic) olarak sınıflandırılmıştır.Keywords : Toprak Profili, Andezit, Çanakkale, Toprak Özelliği