- Kültür Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 19
- Dinin Postmodern Hâli: Elif Şafak\'ın Roman Kahramanları Dolayımında Sosyolojik Bir Analiz
Dinin Postmodern Hâli: Elif Şafak\'ın Roman Kahramanları Dolayımında Sosyolojik Bir Analiz
Authors : Hasan Sari
Pages : 198-224
Doi:10.46250/kulturder.1328111
View : 78 | Download : 112
Publication Date : 2023-12-10
Article Type : Research
Abstract :Hızlanan zaman ve değişen mekân algıları sonucu anlam ihtiyacını gideremeyen çağ insanı, yabancılaştığı huzursuz modernliğin donuk evreninden firar edip manevi yolculuklara çıkmaya namzettir. Nitekim kesinlik ve netlik yerine çoğulluğun, bireyselliğin, göreceliğin muteber olduğu bir kültürden bahsedilmektedir. Hem modern ve seküler yaşamın kazanımlarından vazgeçmeyen hem de ruhsal bütünlüğünü korumak adına otantikliğini kaybetmiş dinden medet uman çağ insanının arafta kalarak kendi bireysel dinini eklektik bir tarzda inşa etme eğiliminde olduğu gözlenmektedir. Modern kent yaşamının sanatsala bir dışavurumu sayılabilecek romanın bu kültür evrenine ayna olabileceği düşünülmüştür. Çalışmada manevi arayış konusuna Türk edebiyatının serencamından örnekler verilmekle beraber postmodern edebiyatın öne çıkmış isimlerinden Elif Şafak’ın romanlarına odaklanılmıştır. Bu minvalde Aşk, Araf ve Havva’nın Üç Kızı romanları incelenmiş, arayış bağlamında roman kahramanlarının din ve maneviyat görünümleri analiz edilmiştir. Modern, eğitimli, seküler bireylerin maneviyat kavrayışları sorunsallaştırılmıştır. Kahramanların arayışları, benzer tonlara sahip olsa da yoğunluğuna göre felsefi, mistik ve tasavvufi boyutlarıyla kategorileştirilerek ele alınmıştır. Nitel yöntem temelinde dokümantasyon tekniğinin ve içerik analizinin kullanıldığı araştırmanın sonucunda postmodern etkilerde bir dinsellik oluşumuna rastlanmıştır. Yoğun şekilde kurumsal dinin eleştirildiği görülmüş, onun yerine tüketim odaklı postmodern maneviyat arayışının öne çıktığı sonucuna ulaşılmıştır.Keywords : postmodernite, manevi arayış, Elif Şafak, roman kahramanları, mistisizm