- Kültür Araştırmaları Dergisi
- Issue: 12
- Mülkiyetin Kültürel Yansımaları Bağlamında Bedduaların Rolü Üzerine
Mülkiyetin Kültürel Yansımaları Bağlamında Bedduaların Rolü Üzerine
Authors : Hasan Savaş
Pages : 115-132
Doi:10.46250/kulturder.1061012
View : 6 | Download : 4
Publication Date : 2022-03-10
Article Type : Research
Abstract :İlenç, kargış gibi Türkçe karşılıkları da bulunan beddualar, sözlü anlatım türlerinden biridir. Ekonomik ve hukuki açıdan birtakım noksanlıkları olan geleneksel toplumlarda beddualara sıklıkla başvurulur. İlgili toplumlarda sözlü kültürün ağır basması bedduaların ortaya çıkış amaçlarını ortaya koyar niteliktedir. Sözlü kültürün önemli bir parçası olan beddualar, sosyal ve kültürel hayatta muhtelif işlevlere sahiptir. Bedduaların muhtelif işlevleri düşünüldüğünde mülkiyetin korunması da bu işlevlere eklenebilir. Beddualar, insanlığın varoluşu ile birlikte mülkiyet kazanımları neticesinde ortaya çıkmış halk edebiyatı mahsulleridir. Nitekim sözün büyüselliği ele alındığında bedduaların ilkel hukuk açısından bir yaptırım gücünün bulunduğu anlaşılır. Sözlü geleneğin hâlen güçlü olduğu geleneksel yaşam tarzını sürdüren topluluklarda da bedduaların halk hukuku açısından önemi ortaya çıkar. İlkel ya da modern hukukun herhangi bir noktada bulunması temelde mülkiyet ilişkilerini de beraberinde getirir. Kişilerin varlıklar üzerindeki hak ve sorumluluklarını ifade eden mülkiyet, toplumsal hayatın hemen hemen her evresinde önemli işlevlere sahip bir olgu olarak karşımıza çıkar. Toplum, sahip olduğu mal ve varlıklarını korumak için çeşitli yollara başvurmuştur. Günümüzde kişilerin mülki kazanımları modern hukuk çerçevesinde koruma altına alınmaktadır. Peki, daha eski dönemlerde toplumun yahut bir bireyin mülki kazanımları nasıl korunmuştur? İlkel hukuk, beddualara mülkiyetin korunması adına bir sorumluluk yüklemiş olabilir mi? Buradan hareketle bedduaların mülkiyet kurumunun korunması adına teşekkül etmiş olabileceği düşüncesi çalışmanın esas konusunu oluşturmaktadır. Türk beddua örnekleri üzerinde bu düşüncenin tatbiki sağlanmış ve mülkiyet ile ilgili hususlar tespit edilmiştir.Keywords : sözlü kültür, hukuk, mülkiyet, beddua, kargış