- Kültür Araştırmaları Dergisi
- Vol: 1 Issue: 2
- ÜÇ İSTANBUL ROMANINDAKİ MEKÂNLARIN ADNAN'IN KİSİLİĞİNE ETKİSİNİN İD, EGO VE SÜPEREGO BAĞLAMINDA İNCE...
ÜÇ İSTANBUL ROMANINDAKİ MEKÂNLARIN ADNAN'IN KİSİLİĞİNE ETKİSİNİN İD, EGO VE SÜPEREGO BAĞLAMINDA İNCELENMESİ
Authors : Dilek Çakir
Pages : 183-193
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2019-06-17
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı, Türk Edebiyatının önemli eserlerinden olan Üç İstanbul romanındaki mekânların Adnan’ın kişiliğine etkisini id, ego ve süperego bağlamında incelemektir. Mithat Cemal Kuntay, Üç İstanbul romanında, İstanbul’un önce Abdülhamid, sonra İttihat ve Terakki en son da Mütareke Dönemi’ni, bu dönemlerin mekânlarının Adnan'ın kişiliğine etkisini, Sigmund Freud'un Yapısal Kişilik Kuramının üç ana sistemi olan id, ego ve süperego bağlamında romanın başkişisi Adnan etrafında anlatır. Romanda dönemler farklılaştıkça değişen tarihî zamanla birlikte İstanbul, tarihî mekânlar ve Adnan da değişmektedir. Adnan, her dönemde değişik kişilik özellikleriyle okuyucunun karşısına çıkar. Her dönemde farklı kişilik mekanizmalarının etkisi altındadır. Abdülhamid Dönemi’nde mekân; saray, Hidayet'in Konağı, Maliye Nazır’ının Konağı, Erkânıharp Müşir’inin Konağı ve Adnan'ın Aksaray’daki evidir. Bu mekânlarda yaşayanlar, id'in denetimi altındadır. İd, kişiliğin en ilkel bölümüdür. Doğuştan getirilen dürtüler ve refleksler ile istediği her şeye sahip olmak ister. İttihat ve Terakki Dönemi’nde mekân; Adnan'ın Konağı, yazıhanesi ve Raşel’in Konağı'dır. Burada yaşayan insanlar, ego’nun denetimi altındadır. Ego, kişiliğin akıllı ancak ahlâk dışı olan kısmıdır. İd ile süperego arasındaki çatışmada denge kurar. Savunma mekanizmaları aktiftir. Mütareke Dönemi’ndeyse mekân; Naşit’in konağı, Adnan ile Süheyla'nın Bozdoğan Kemer’indeki Konağı ve romanın sonunda Süheyla’nın taşındığı Erenköy’ündeki köşktür. Bu mekânlarda yaşayanlar süperego’nun denetimi altındadır. Bu kişiler, geçmişle büyük bir hesaplaşma içindedir. Vicdanlarıyla baş başadırlar. Sonuç olarak bu çalışmada; Adnan'ın kişilik yapısında etkili olan, id, ego ve süperego, tarihî mekânlar etrafında incelenerek, bu alanda yapılan çalışmalara yeni bir bakış açısı getirmek amaçlanmıştır.Keywords : Üç İstanbul, Sigmund Freud, İd, Ego, Süperego