- Kültür Araştırmaları Dergisi
- Vol: 1 Issue: 1
- BAYRAMİÇ YÖRESİ TAHTACI TÜRKMENLERİNDE ÖLÜM ETRAFINDA OLUŞAN İNANIŞ VE RİTÜELLER
BAYRAMİÇ YÖRESİ TAHTACI TÜRKMENLERİNDE ÖLÜM ETRAFINDA OLUŞAN İNANIŞ VE RİTÜELLER
Authors : Cem MERİÇ
Pages : 70-80
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-13
Article Type : Research
Abstract :Halk kültüründe önemli bir yere sahip olan ve geçiş dönemi uygulamalarının başında yer alan ölüm; etrafında birçok inanış ve ritüel bulundurarak günümüze kadar gelmiştir. Bu ritüel ve inanışlar farklı kültürlerde değişik biçimlerde görülse de birçoğunun törensel bir yapı içerisinde olduğu göze çarpmaktadır. Bu farklılığın temelinde ise inanç çeşitliliği ön plana çıkmaktadır. İnsanların sahip olduğu inançlar bütünü, toplumun ölüme olan bakış açısıyla birlikte ölüm etrafında oluşan inanış ve ritüelleri de etkilemektedir. Bayramiç yöresi Tahtacı Türkmenlerinde ise ölüm etrafında gelişen birçok folklorik unsur saptanmıştır. Bunlara; bazı hayvanların veya olayların ölümü çağrıştırması, ölen kişinin başında defin işlemlerinden evvel sazender tarafından ölüm nefeslerinin okunması, ölen kişinin sağken dinî törende giydiği elbiseleri ve değerli eşyaları ile gömülmesi, ölen kişinin mezarında rahat etmesi amacıyla mezar içlerinin oda şeklinde kazılması, Hıdrellez zamanı her ailenin mezarlığa gidip ölen akrabalarını ziyaret etmesi ve atalarının mezarları başında kurban kesmeleri örnek olarak gösterilebilir. Tahtacı Türkmenlerinde ölüm öncesi ve ölüm sonrasında gerçekleştirilen inanış ve ritüeller, geleneksel uygulamalarla birlikte günümüzde de sürdürmektedir. Bu çalışmada, Çanakkale ili Bayramiç ilçesine bağlı Tahtacı Türkmen köyleri arasında yer alan Koşuburnu ve Karıncalık köyleri ile ilçe merkezine bağlı Tahtacı mahallelerinde yaşayan kaynak kişiler ile yapılan görüşmeler neticesinde elde edilen ölüm ile ilgili inanış ve ritüeller dahilindeki veriler halk bilimi disiplini çerçevesinde analiz edilmiştir.Keywords : Ölüm, İnanış, Ritüel, Gelenek, Halk Bilim