- KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi
- Issue: 19
- BURSALI RAHMÎ’NİN MESNEVİLERİNDE SEBEB-İ TELİF BÖLÜMÜ
BURSALI RAHMÎ’NİN MESNEVİLERİNDE SEBEB-İ TELİF BÖLÜMÜ
Authors : Mustafa Öztürk
Pages : 37-55
Doi:10.51592/kulliyat.1256268
View : 8 | Download : 6
Publication Date : 2023-04-30
Article Type : Research
Abstract :Mesnevilerin önemli bir unsuru olan sebeb-i telifler şairin, genel bir ifâdeyle, eserini hangi sebeplerle kaleme aldığını açıklar. Şairin gönlüne ansızın bir ilham gelmesi, hâtiften gelen bir sesin şairi yönlendirmesi, büyük şairlerden birinin rüyada şairi görevlendirmesi, şairin dostlarının şairden bir mesnevi yazmasını istemeleri, şairin hamse yazma isteği, meşhur bir mesneviye nazire yazma isteği, şairin isminin bâkî olması için bir eser yazmak istemesi, şairin dönemin hükümdarına eser ithaf etmek istemesi gibi pek çok klişe neden, sebeb-i teliflerde ifâde edilen gerekçeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada, 16. yüzyıl Divan şairi Bursalı Rahmî’nin Şâh u Gedâ, Yenişehir Şehrengizi ve Gül-i Sad-berg isimli mesnevilerinin sebeb-i telif kısımları incelenerek çeşitli tespit ve değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bir yâdigâr bırakıp adının kalıcılığını sağlamak, daha önce yazılan bir eserden daha iyisini yazma iddiası, dönemin hükümdarına eserini sunarak takdir görme isteği, arkadaşlarının ısrarları, üstat bir şairin kendisine görev vermesi gibi nedenler, Bursalı Rahmî’nin mesnevilerinin sebeb-i telif bölümlerinde ifâde edilen başlıca gerekçelerdir. Bunların dışında şairin sebeb-i teliflerindeki verilerden hareketle hayatı, şairliği, poetikası, şiirde kendisini nerede konumlandırdığı gibi tespitlere de yer verilmiştir.Keywords : Bursalı Rahmî, mesnevi, sebeb-i telif, Şâh u Gedâ, Yenişehir Şehrengizi, Gül-i Sad-berg