- KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi
- Issue: 16
- FİRDEVSÎ-İ RÛMÎ’NİN SÜLEYMÂN-NÂME-İ KEBÎR’İNDE (65. CİLDİNDE) GEÇEN ÂYET İKTİBÂSLARI...
FİRDEVSÎ-İ RÛMÎ’NİN SÜLEYMÂN-NÂME-İ KEBÎR’İNDE (65. CİLDİNDE) GEÇEN ÂYET İKTİBÂSLARI
Authors : Seyfettin Demir
Pages : 87-104
Doi:10.51592/kulliyat.1088405
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2022-04-29
Article Type : Research
Abstract :Firdevsî-i Tavîl, Firdevsî-i Rûmî gibi isimlerle bilinen Firdevsî, XV. yüzyılın sonları ile XVI. yüzyılın başlarında yaşayan Divan edebiyatının mensur alanında eser vermiş sanatçılarındandır. 81 ciltten oluşan Süleymân-nâme-yi Kebir adlı eserini dönemin padişahı II. Bayezid’e takdim etmiştir. Hz. Süleyman’ın etrafında gelişen olayları, tahkiye tekniğiyle nesir ve nazım tarzında kaleme almıştır. Eser bir taraftan destân, efsâne, hikâye, masal, astronomi, tarih mitoloji ve menkıbe gibi bilgileri içerirken diğer taraftan dini-tasavvufi ve ahlaki yönüyle ansiklopedik bir özellik taşır. Yazar, olayları kurgularken Tevrat, Zebur, İncil ve İlahi kitapların sonuncusu olan Kur’an-ı Kerîm’den sıklıkla yararlanır. Kitâb-ı Temcîd, Ḫiṭâb-ı Tevḥîd, Kelâm-ı Kadîm, Kitâb-ı Mübîn, Kitâb-ı Kerîm, Kelâm-ı Sübhânî, Kelâm-ı Rabbânî gibi ifadelerle metinde yer alan Kur’an-ı Kerim, Divan edebiyatının başlıca önemli kaynakları arasında yer alır. Firdevsî, Süleymân-nâme-yi Kebir’in 65. cildinde sıklıkla konuya ve olaya paralellik arz eden ayetlerden iktibas yoluyla yararlanarak anlatılanların doğruluğunu teyit etmeye ve okuyucu nezdinde inandırıcılığını artırmaya çalışır. Nesir bölümünde ayetlerden yararlandığı gibi nazım bölümlerinde de ayetlerden alıntı yapar. Yazar nesirle olayları tafsilatıyla verdikten sonra nazımla kısa ve öz bir şekilde özetleyip pekiştirmeye çalışır. Bu çalışmamızda metin bağlamından yola çıkarak alıntılanan ayetleri konu başlıklarına göre değerlendirip incelemeye çalıştık.Keywords : Firdevsî, Süleymân-nâme-i Kebîr, Ayet, İktibas