- KÜLLİYAT Osmanlı Araştırmaları Dergisi
- Issue: 10
- İsmail Sâdık Kemâl’in Delâilü’l-Hayrât Şerhi: Rûh-ı Kemâl
İsmail Sâdık Kemâl’in Delâilü’l-Hayrât Şerhi: Rûh-ı Kemâl
Authors : Furkan Terzioğlu
Pages : 57-77
View : 9 | Download : 7
Publication Date : 2020-04-30
Article Type : Research
Abstract :Delâilü’l-Hayrât; içinde Hz. Muhammed’e, onun âline, ashabına ve ezvacına dua ve salavat, Esmâ-i Hüsnâ, Esmâ-i Nebî ve bir takım hadîs-i şerîfler bulunduran bir vird ve ezkâr kitabıdır. Şâzeliyye tarikatının Cezûliyye kolunun kurucusu olan Şeyh Muhammed b. Süleyman el-Cezûlî (ö. H. 870) tarafından kaleme alınmıştır. İlk zamanlar Şazeliyye tarikatının mensupları tarafından okunsa da daha sonraları Anadolu’da ve Kuzey Afrika’da çok rağbet görmüştür. Sadece tarikat mensupları tarafından değil halk tarafından da faziletine inanılarak okunmuştur. Bu şöhretin sonucunda Delâilü’l-Hayrât, dinî-tasavvufî zümre çatısı altındaki edebiyatçılar tarafından da ilgi görmüş tercüme ve şerh çalışmalarına konu olmuştur. Delâilü’l-Hayrât, Klasik Türk Edebiyatı’nda tercih edilen şerh konularının birden fazlasını içinde barındırmaktadır. Özellikle Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı alanında üzerine birçok şerh yazılmıştır. Mensur şerhlerden en önemlisi Karadâvud-zâde Mehmed Efendi’nin (ö. H. 1170) şerhidir. Karadâvud-zâde, şerhine başka kaynaklardan menkıbeler ve bilgiler eklemiş ve bunun neticesinde gayet hacimli bir eser ortaya koymuştur. Delâilü’l-Hayrât’a yazılan manzum şerhlerin örneklerinden bir tanesi ise 1828-1892 yılları arasında yaşamış olan İsmail Sâdık Kemâl’in Rûh-ı Kemâl isimli eseridir. Delâilü’l-Hayrât şerhlerinin genel itibariyle nesir olduğu göz önünde bulundurulduğunda İsmail Sâdık’ın şerhi, nazım olması hasebiyle ehemmiyetlidir.Keywords : Türk Edebiyatı, Şerh, Delailü'l-Hayrat, Ruh-ı Kemal, İsmail Sadık