İSTANBUL VİLAYETİNİN 1333 (1917) YILI BÜTÇESİ
Authors : Aslıhan Nakiboğlu
Pages : 39-106
View : 17 | Download : 13
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Other
Abstract :Tanzimat’tan sonra Osmanlı imparatorluğunun idari yapısında sürekli bir arayış ve değişim görülmektedir. Peş peşe yayınlanan vilayet nizamnameleri ve talimatnameler bu arayışın önemli bir göstergesi olmuştur.1846 da çıkarılan Vilayet nizamnamesi İstanbul’u kapsamamaktaydı. Çünkü İstanbul’un özel bir statüsü vardı.1876 da çıkarılan yeni bir nizamname ile ülkedeki vilayetlerin sancak ve kazaların durumu tekrar düzenlenmişti. Buna göre İstanbul’da özel yönetime sahip bir vilayet haline gelmiştir. İdari ve mülki yapı bir değişim geçirirken 1854 yılında İstanbul şehremaneti (belediye) kurulmuştur. 1876 da Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul’un yönetimi için arayışlar devam etmiştir.1908 yılında II. Meşrutiyetin ilanı sonrasında İstanbul’un idari yapısı ve statüsü tekrar tartışmaya açılmıştır. Benimsenen İstanbul’a tanınan ayrıcalıkların kaldırılması yönündeydi. Durum 1918 de netlik kazanmak zorunda kalmıştır. Bir komisyon kurularak Valilik makamının şehrin en üst yönetim birimi olması yönünde karar alınmıştır . İstanbul büyükşehir belediyesi kütüphanesi Osmanlı arşivinden temin edilen İstanbul vilayetinin 1333 (1917) tarihli İstanbul vilayeti (adi ve fevkalade) bütçesi yukarıda sözü edilen döneme rastlamaktadır. Çalışmada İstanbul vilayetinin 1333 (1917) tarihli (adi ve fevkalade) bütçesi incelenmiştir. Bütçede vilayet hususi idarelerinin vilayet için yapmış oldukları hizmetler ve bu hizmetlerin gerçekleştirilebilmesi için bütçeden ayrılan rakamsal tutarlar incelenmiştir. Bütçe ve içeriği incelendiğinde; ülkenin İstanbul vilayeti açısından sosyal ve iktisadi yapısını tanımlayan birincil kaynak olması ve imparatorluğun iktisadi yapısının gelir ve gider grupları açısından dönemi hakkında yapılacak yorumlara iktisat tarihçilerine katkıda bulunacağı görülmektedir.Keywords : Osmanlı