- KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi
- Vol: 20 Special Issue
- Pamukta İlişkilendirme Haritalaması Yöntemiyle Gossypol ile İlişkili Markörlerin Belirlenmesi
Pamukta İlişkilendirme Haritalaması Yöntemiyle Gossypol ile İlişkili Markörlerin Belirlenmesi
Authors : Adem Bardak, M. Said Fidan, Elif Dağgeçen, Halil Tekerek, Sadettin Çelik, Döne Parlak, Khezir Hayat
Pages : 236-240
Doi:10.18016/ksudobil.349215
View : 17 | Download : 4
Publication Date : 2017-12-26
Article Type : Research
Abstract :Pamuk dünyada ve ülkemizde önemli bir tekstil hammaddesi olmakla birlikte aynı zamanda lifi alındıktan sonra yağ ve yem sanayisi ile birlikte birçok endüstri koluna hammadde sağlamaktadır. Pamuk tohumunun yem ve yağ kaynağı olarak insan ve hayvan beslenmesinde kullanımını tohumun içerdiği gossypol maddesinden dolayı sınırlı kalmaktadır. Pamuk ıslah hedeflerinden biride tohumunda gossypol içermeyen çeşitlerin geliştirilmesidir. Böylece pamuktan elde edilen yağın kalitesi ve insan beslenmesinde kullanım yaygınlığı artabilecektir. Bu çalışma ile markör destekli seleksiyonu (MAS: Marker Asisted Selection) mümkün kılabilecek olan gossypol ile ilişkili markör geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma pamuk genetik stokumuzda bulunan ve yapılacak ıslah programlarında ebeveyn olarak kullanılabilecek 48 adet pamuk genotipi ile yürütülmüştür. İlişkilendirme haritalaması çalışmalarında fenotipik veri olarak gövde (adet/ cm 2 ), yaprak (adet/ cm 2 ), koza (adet/ cm 2 ), tohum (adet/ mm 2 ) daki gossypol beze sayıları ve tohum HPLC analizi verileri kullanılmıştır. Genotipik veri olarak genotipler 37 adet SSR markörünün taranması sonucu elde edilen, 83 adet polimorfik bant kullanılmıştır. Genel Linear Modelde (GLM); gövdedeki gossypol ile ilişkili 1 adet, kozadaki gossypol ile ilişki 4 adet, yapraktaki gossypol ile ilişkili 3 adet, tohumdaki gossypol ile ilişkili 8 adet, tohum HPLC sonuçları ile ilişkili 4 adet markör belirlenmiştir. Karışık linear modelde (MLM) ise gövdedeki gossypol ile ilişkili 1 adet, kozadaki gossypol ile ilişki 12 adet, yapraktaki gossypol ile ilişkili 3 adet, tohumdaki gossypol ile ilişkili 3 adet markör belirlenmiştir. Her iki yöntemde de belirlenen 5 adet (BNL3130, BNL3627, JESPR7, BNL3449, BNL387, JESPER178) markörler gossypol yönünden oluşturulmuş F 2 popülasyonları gibi özel popülasyonlarda doğrulaması yapılarak, markör destekli seleksiyonda kullanımları mümkün olacaktır.Keywords : Pamuk, Gossypol, İlişkilendirme haritalaması, Genetik stok, SSR