- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 15 Güncel Sayı
- Ferheng-i Şu‘ûrî’de Yer Alan Çağatay Türkçesine Ait Söz Varlığı -İsimler-
Ferheng-i Şu‘ûrî’de Yer Alan Çağatay Türkçesine Ait Söz Varlığı -İsimler-
Authors : Fatih Numan Küçükballı, Muhsin Uygun
Pages : 640-672
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1441876
View : 60 | Download : 79
Publication Date : 2024-04-28
Article Type : Research
Abstract :Ferheng-i Şuʿÿrì, 20 bini aşkın sözcük ihtiva eden, Farsçadan Türkçeye hazırlanmış bir sözlüktür ve dört cilt olarak Ozan Yılmaz tarafından yayımlanmıştır. Bu çalışma, daha önce hazırlamış olduğumuz “Ferheng-i Şuʿÿrì\'de Yer Alan Çağatay Türkçesine Ait Söz Varlığı -Fiiller-“ adlı çalışmamızın devamı niteliğindedir. Bu yazının temelini sözlükte yer alan isimler oluşturmaktadır. Ferheng-i Şuʿÿrì’de yer alan Çağatayca isimlerin tespit edilmesinde çok titiz davranılmış ve dört ciltlik eser sayfa sayfa taranmıştır. Tarama işlemi bitirildikten sonra sözcükler alfabetik olarak listelenmiş, sözcüklerin anlamları da verilmiştir. Tespit edilen isimlerin Çağatay Türkçesiyle farklı coğrafyalarda yazılan ve çalışmamızda kaynak olarak kullanılan Fazlullâh Han Lügâti, Feraği\'nin Çağatay Türkçesi Sözlüğü, Fethali Kaçar\'ın Çağatay Türkçesi Sözlüğü, ḪulÀṣa-i AbbÀsì, NiyÀzi-NevÀyì\'nin Sözleri ve Çağatayca Tanıklar, Üss-i LisÀn-ı Türkì ve ZebÀn-ı Türkì adlı sözlüklerdeki durumları belirtilmiştir. Ayrıca Çağatayca kaydı düşülen ancak Arapça, Farsça, Moğolca kökenli olan sözcüklerin kökenleri (Ar.), (Far.), (Moğ.) gibi kısaltmalarla gösterilmiştir. Bu şekilde, araştırmacılara, Ferheng-i Şuʿÿrì’deki Çağatayca isimlerin köken bakımından mukayese edilmesi imkânı sunulmuştur.Keywords : Ferheng-i Şuʿÿrì, Çağatayca, isimler.