- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 14
- Klasik Türk Edebiyatında Kur’ân Surelerinin Manzum Tertibi ve Aksaraylı Hasan Rızâyî’nin Manzum Tert...
Klasik Türk Edebiyatında Kur’ân Surelerinin Manzum Tertibi ve Aksaraylı Hasan Rızâyî’nin Manzum Tertîbü Süveri’l-Kur’âni’l-’Azîm’i
Authors : Muhittin Turan, Muhammet H. Cankurt
Pages : 5-27
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1423063
View : 276 | Download : 270
Publication Date : 2024-02-29
Article Type : Research
Abstract :Kur’ân-ı Kerîm, klasik edebiyatımızın en temel kaynağıdır. Edebiyatımızda birçok tür, muhteviyatını Kur’ân-ı Kerîm’den almakla beraber divanlarda ve mesnevîlerde ayetlerden iktibaslar yoluyla da bu temel kaynaktan ayrıca istifade edildiği görülür. Bu istifadenin de ötesinde Kur’ân surelerinin isimlerinin ve kaç ayet olduklarının hızlı bir şekilde ezberini sağlamak, Kur’ân’daki sırasına göre rahatlıkla hatırda tutulmasını mümkün kılmak, surelerin muhteviyatları hakkında temel bilgilere sahip olunmasına katkı sunmak ve surelerin okunmaya özendirilmesi amacıyla kaleme alınan manzum sure tertipleri ya da tertîb-i süveri’l-Kur’ân’lar da vardır. Konumuzu oluşturan bu eserlerden biri de XVII. yüzyıl divan şairi Aksaraylı Hasan Rızâyî’ye ait Tertîbü Süveri’l-Kur’âni’l-’Azîm adlı eserdir. Fatiha suresinden başlamak üzere Kur’ân-ı Kerîm’in son suresi olan Nas’a kadar surelerin adının ve ayet sayılarının verildiği bu eser 77 beyitten meydana gelmiştir. Çalışmamızda öncelikle bu tür hakkında bilgi verilecek, gelenek içerisinde kaleme alınan eserlerden hatırlatıcı muhtasar bilgiler aktarılacak ve Hasan Rızâyî’nin kaside nazım şekliyle kaleme aldığı Tertîbü Süveri’l-Kur’âni’l-’Azîm isimli bu eser incelenerek metni sunulacaktır.Keywords : Manzum Kur’ân tertibi, Hasan Rızâyî, Süverü’l-Kur’ân, manzum metin, Aksaray.