- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 14
- Şiir Meclislerinin Doğu Kültüründeki Yeri ve Karabağ’daki Edebî Meclisler
Şiir Meclislerinin Doğu Kültüründeki Yeri ve Karabağ’daki Edebî Meclisler
Authors : Zulfiyye Memmedhuseynova
Pages : 687-695
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1421958
View : 47 | Download : 63
Publication Date : 2024-02-29
Article Type : Research
Abstract :Azerbaycan edebiyat tarihini incelediğimiz zaman tarih boyunca devlet yöneticilerinin şairleri koruduklarını ve saraylarında edebi meclisler düzenlediklerini gözlemliyoruz. Kendisi de şair olan Cihânşâh Hakikî Karakoyunlu sarayında şairleri etrafına toplamış ve himaye etmiştir. Safevi devletinin kuruluşundan itibaren Azerbaycan Türkçesinde şiir yazmaya önem verilmiştir. Şah İsmail Hatâî’nin sarayında teşkil edilmiş olan şairler meclisine Sürurî, Şâhî, Mâtemî, Tufeylî, Kâsımî gibi sanatçılar katılmaktaydı. Bu meclisler melikü’ş-şuarâ Habibî başkanlığında gerçekleştiriliyordu. Fuzûlî’nin üstadı olarak anılan Habibî’yi 15. yüzyılda Şah İsmail döneminde, Fuzûlî’nin takipçisi Sâib-i Tebrîzî’yi 17. yüzyılda Şah Abbas döneminde, Mirza Nasrullah Bahar’ı ise 19. yüzyılda Nasreddin Şah’ın sarayında melikü’ş-şuarâ unvanında görüyoruz. Edebi meclis geleneği sonraki dönemlerde de devam etmiştir. XIX. yüzyıl Azerbaycan edebiyatında edebi meclisler önemli roller üstlenmişti. Edebi meclisler, yalnızca kurulup faaliyet gösterdikleri bölgede yaşayan şairler arasında değil, aynı zamanda ülkenin farklı bölgelerinde, hatta yakın ve uzak çevrelerde bulunan şairler arasında ilişkilerin kurulmasında, tanınmasında, yeni yetenekli kalemlerin keşfedilmesinde ve eserlerin geniş kitlelere yayılmasında önemli görevler almıştır. XIX. yüzyılda Azerbaycan’da çeşitli edebi meclisleri faaliyet gösteriyordu: Gence’de (daha sonra Tiflis’te) “Divan-i Hikmet”, Bakü’de “Mecmauş-Şuara”, Şamahı’da “Beytüs-Sefa”, Guba’da “Gülistan”, Lenkeran’da “Fevcül-Füseha” , Karabağ’da “Meclis-i Üns” ve “Meclis-i Ferâmûşan” adı verilen meclislerin üyeleri ve onların eserleri Azerbaycan dışında da tanınmıştır. Makalede, nitel araştırma yöntemi kullanılarak XIX. yüzyılda Karabağ’da ortaya çıkan ve faaliyet gösteren edebi meclisler; geçmişi çok eskilere dayanan Türk kültür coğrafyalarındaki şiir meclisleri geleneğinin arka planında incelenmiştir.Keywords : Edebi meclis, Karabağ, Şuşa, “Meclis-i Üns”, “Meclis-i Ferâmûşan”.