Seydiler (Afyonkarahisar) Düz Dokuma Yastıkları
Authors : Ülkü Küçükkurt
Pages : 1520-1529
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1419400
View : 57 | Download : 76
Publication Date : 2024-02-29
Article Type : Research
Abstract :Seydiler Afyonkarahisar ilinin İscehisar ilçesine bağlı bir beldedir. Koyun ve keçi yetiştiriciliği yaygındır. Koyun yünü, kuzu yünü, keçi kılı eğirilerek el sanatlarında değerlendirilmiştir. Dokuma teknikleri kullanılarak yaygı, seccade, yastık, heybe, çuval, torba yapılmaktadır. El sanatları günlük hayatta kullanıldığı gibi özel günlerde de kullanılmaktadır. Düz dokumaların çözgüsünde yün, keçi kılı, pamuk, atkılarda yün tercih edilmektedir. Düz dokumaların yanışları zengindir. Yanışlar arasında dikme, balık, kıvrım, aşılı kıvrım, gelin kaşı, bereket, suyolu, duma, çatal çapraz, ayaklı duma, göz, karnı yarık, oynayan kadın, koç boynuzlu ve boynuz desenleri bulunmaktadır. Kırmızı, yeşil, lacivert, turuncu, krem sık kullanılan renkler arasında yer alır. Yaygı, seccade ve yastık çeyizlerde olması istenen eşyaların başında gelmektedir. Kişilerin duvara yaslanmasını, rahat etmesini sağlamak için kullanılan yastık dokumalarının arka ve ön yüzü yanışlarla süslenmekte, birçok renk kullanılarak zengin görünüm sağlanmaktadır. Özellikle ev halkının kullanımının yanı sıra eve gelen misafirin arkasına verilen, sırtını rahat ettiren, soğuk olan duvarla temasın kesilmesini sağlayan yastıklar, yün, pamuk, kamış ve çeşitli otlarla doldurulur. Makalenin amacını, Seydiler’de dokunan yastıkların yöre kültüründe, geleneklerinde yeri, çözgü, atkı, yanış iplik türü, tezgah ve avadanlıklar, doğal boyalar, kullanılan renk, kompozisyon ve yanışlar, günümüzde üretim durumunun tespit edilmesi oluşturmaktadır. Ayrıca makalede, bilgilerin yazılı kaynak haline getirilmesi, araştırma yapacak kişilere kaynak olması, üretiminin korunması, canlandırılmasına yönelik öneriler yer almaktadır. Makale “Seydiler (Afyonkarahisar) düz dokuma yastıkları” başlığı ile sınırlandırılmıştır. Makalenin konusunu Seydiler’de dokunmuş düz dokuma yastıklar ve bu yastıkların özellikleri oluşturmaktadır. Araştırmanın metodunda nitel araştırma yöntemlerinden alan araştırması ve literatür taraması kullanılmış, yörede bulunan dokuyucular, dokuyucu yakınlarıyla görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler yazılı kaynak haline getirilerek, makalenin sonuç kısmında önerilere yer verilmiştir.Keywords : Seydiler, düz dokuma, yastık, kilim, el sanatı.