- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 14
- Sir Gerard Clauson’un Etimolojik Sözlüğünde Şine Usu Yazıtı ile İlgili Okuma ve Anlamlandırma Teklif...
Sir Gerard Clauson’un Etimolojik Sözlüğünde Şine Usu Yazıtı ile İlgili Okuma ve Anlamlandırma Teklifleri Üzerine Notlar
Authors : Mihriban Aydın
Pages : 526-542
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1418845
View : 70 | Download : 104
Publication Date : 2024-02-29
Article Type : Research
Abstract :Sir Gerard Clauson’un 1972 yılında Oxford Üniversitesi yayınları arasında yayımlanan An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish adlı etimolojik sözlüğü, yalnızca kelimelerin etimolojisini vermekle kalmaz; aynı zamanda özellikle Türk runik külliyatındaki bazı sorunlu yerlerdeki okuma ve anlamlandırma tekliflerini de dikkatlere sunar. Clauson’un Eski Türkçeye hakimiyeti bakımından dikkat çeken bu okuma ve anlamlandırma teklifleri, sözlüğün yayımından sonraki her araştırmacının ilgisini çekmeyi başarmıştır. Bu makalede Clauson’un etimolojik sözlüğünde Şine Usu kaydıyla verilen okuma ve anlamlandırmalar üzerinde durulmuştur. Uygur Kağanlığı’nın satır sayısı ve içerik bakımından en değerlisi olarak kabul edilen yazıtın 759 veya en geç 760 yılında yazıldığı genel kanaattir. Yalnızca Uygur Kağanlığı dönemi hakkında bilgi vermeyen yazıt, sekizinci yüzyıl Türk dünyasının sosyal hayatı hakkında da önemli ipuçlarını gözler önüne serer. Bu nedenle de yazıtın sorunlu yerleri ile ilgili her okuma ve anlamlandırma, önemli ve değerlidir. Dolayısıyla Clauson, Şine Usu Yazıtı’nı yayımlamamış olsa da sözlüğünde verdiği okuma ve anlamlandırma teklifleri bir araya toplanarak hem araştırmacılara kolaylık sağlanmış hem de Clauson’un bazı sorunlu okuma ve anlamlandırma ile ilgili teklifleri üzerinde değerlendirmeler yapılmıştır.Keywords : Eski Türkçe, eski Türk Yazıtları, Sir Gerard Clauson, etimoloji, Şine Usu Yazıtı.