- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 13
- Kazak Türklerinin Geleneksel Folklor Türleri Üzerine Bir Tasnif Denemesi
Kazak Türklerinin Geleneksel Folklor Türleri Üzerine Bir Tasnif Denemesi
Authors : Selma Aday
Pages : 1075-1088
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1397565
View : 55 | Download : 77
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Kazak Türklerinin uzun süre bozkır yaşamını sürdürmesi onların sözlü kültürünün geleneğini zenginleştirmiştir. Başlangıçta Kazak sözlü edebî ürünlerinin türlere ayrılması Rus araştırmacılar tarafından yanlı bir şekilde yapılmasına rağmen 1980 sonrasında daha gerçekçi tür sınıflandırmaları yapılabilmiştir. Bugüne kadar Kazak folklor ürünleri üzerine çeşitli tasnif çalışmaları yapılsa da herkesin üzerinde anlaştığı bir tür tasnifi henüz yapılamamıştır. Geniş bozkır kültürünün yaşandığı Kazakeli coğrafyasında törensel kutlamalar, hayatın geçiş dönemlerine ve mevsimlere bağlı olarak kutlanmaktadır. Bu çalışmada Kazak Türklerinin geleneksel folklor örnekleri günlük hayattaki ve hayatın geçiş dönemlerindeki fonksiyonlarına göre sınıflandırılmıştır. Kazak folklorunda anonim, halk diliyle icra edilen hayatın geçiş dönemlerini, inanışları ve geleneksel yaşamı anlatan şiirlere "turmus salt jırlar/ gelenek görenekle ilgili şiirler” adı verilmektedir. Bu şiir örnekleri; meslek ve uğraşlarla ilgili, hayatın geçiş dönemleriyle ilgili, inançlarla ilgili şiirler şeklinde tasnif edilmiştir. Halkın hayatında önemli rol oynayan halk şiiri örnekleri toplumsal yapıyı, çocuğa değerlerin aktarılması, ev içindeki hayatın nasıl algılandığını, ölüm karşısında takınılması gereken davranışı, inançları kendine has anlamlarla ortaya koymaktadır.Keywords : Kazak folklor türleri, mevsimlik folklor, aile folkloru, büyüsel folklor.