- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 13
- Üç Bursa Şehrengizinde Renkler ve Rengiyle Öne Çıkan Nesneler
Üç Bursa Şehrengizinde Renkler ve Rengiyle Öne Çıkan Nesneler
Authors : Ayşe Yilmaz
Pages : 155-173
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1396337
View : 115 | Download : 87
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Anlamda, sözde ve estetikte kendini kanıtlayan güçlü şairlerin emekleri ile şekillenmiş Osmanlı şiirinde renkler, hayal âlemi kurulurken özel bir yer tutar. Öyle ki hem latif hem de karamsar atmosferler çizilirken şairin en büyük yardımcılarından biri renk ve rengiyle öne çıkan nesneler olmuştur. Canlı psikolojisi üzerindeki tesiri kanıtlanan renklere, eski devirlerden beri hem sanatta hem mimaride hem sinirsel rahatsızlıkların tedavisinde başvurulmuş ve başka birçok sahada da güçlü çağrışımları olan manalar yüklenmiştir. Divan edebiyatının yerli ürünü sayılabilecek olan şehrengizlerde tasvirlere sıklıkla rastlanır ve tasvir denilince akla renkler de gelir. Renklerin belli bir düzen içinde kullanımıyla adeta kelimelerle rengârenk bir resim çizilir, insanın görsel hafızasına o şiir böylece kazınmış olur. Renklerin şiir dünyasına sağladığı diğer faydaları fikir etmeyi hızlandırması, hissi güçlendirmesi, algıyı kolaylaştırması şeklinde sıralanabilir. Bu makalede Lâmi‘î Çelebi’nin, Mânî’nin ve Vizeli Behiştî’nin kaleme aldıkları Bursa şehrengizlerindeki renkler ve rengiyle öne çıkan nesnelerle zenginleştirilmiş beyitler seçilmiş ve bunlardan hareketle anlam dünyası ele alınmıştır.Keywords : Osmanlı şiiri, Bursa, şehrengiz, renkler, Lâmi‘î.