- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 13
- Şecere-i Terâkime’de Yasak ve Müeyyideler, Kökenleri Üzerine Bazı Tespitler
Şecere-i Terâkime’de Yasak ve Müeyyideler, Kökenleri Üzerine Bazı Tespitler
Authors : Zeynep Türkeri
Pages : 650-660
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1395186
View : 49 | Download : 58
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Tarihî süreçte her toplumun inanç dairesi ve sosyal hayata dair uygulamaları içerisinde kendine has âdet, gelenek ve görenekleri vardır. Köklü bir maziye sahip olan Türkler; mitolojik devirlerden itibaren farklı din dairelerine girmiştir. Bu din daireleriyle birlikte farklı kültür çevreleri de âdet, gelenek ve göreneklerinin gelişip şekillenmesinde etkili olmuştur. Sosyal hayattaki uygulamalar ve sözlü tarihimize ait bilgilerin zamanla yazıya geçmesiyle kültürümüze ait gelenek-görenek, âdet, inanmalar, yasaklar vb. normları edebî eserlerde de bulabilmekteyiz. Şecere-i Terâkime; 1660’ta Ebülgâzi Bahadır Han tarafından Çağatay Türkçesiyle yazılmıştır, Türklerin soy kütüğünü anlatmaktadır. Bu eser diğer Oğuznâmelerin bir parçasıdır. Şecere-i Terâkime’de, Oğuzların tarihine dair bilgilerin yanı sıra onlara ait sosyal ve kültürel birtakım unsurlar da yer almaktadır. Sosyal ve kültürel unsurlar içinde yer alan yasaklar, tekin veya tekinsiz olarak bazı varlık ya da cisimlere karşı insanların sergilediği tutum ve davranışların bütününü oluşturmaktadır. Tanrı’nın buyruklarından farklı olarak insanlar tarafından oluşturulduğu söylenilen ve toplumsal hayatı düzenlediğine inanılan yasaklara dair izlere Şecere-i Terâkime’de de rastlamaktayız. Bu makalede Şecere-i Terâkime’de yer alan yasak ve müeyyideler tespit edilerek bu yasak ve müeyyidelerin kökenleri ortaya koyulmaya çalışılmıştır.Keywords : Şecere-i Terâkime, Ebülgâzi Bahadır Han, yasak, müeyyide.