Kısâsü’l-Enbiyâ’da Eş Anlamlı Sözcükler
Authors : Akif Yağızhan Hezer
Pages : 661-691
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1395165
View : 145 | Download : 77
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Türk dilinin günümüze ulaşan ilk metinlerinden itibaren çok anlamlı zengin bir yapıya sahip olduğu bilinmektedir. Türk dilinin var olduğu coğrafya, sosyal yaşantı, kültür bu zenginliği kanıtlar niteliktedir. Zamanla farklı kültürlerden yabancı sözcükler dilimize girmiş Türkçe sözcükler de diğer dillerde yerini almıştır. Dilsel ifadelerin alışverişi, sözcüklerin anlamlarının zaman içindeki değişimi gibi konular anlam biliminin içerisinde değerlendirilmektedir. Anlam bilim de dildeki bu çeşitliliği ele alan yazılışı farklı ama anlamları aynı doğrultuda olan sözcükleri, eş anlamlılık başlığı altında ele alır. Bu çalışmada Harezm Türkçesi Döneminin kaynak eserlerinden biri olan Kısāsü’l-Enbiyā’da isim soylu eş anlamlı sözcükler tespit edilmiştir. Çalışmada eserdeki eş anlamlı sözcükler köken ve yapı bakımından incelenmiştir. Eş anlamlı sözcüklerin cümle içerisindeki verdiği anlamları vurgulamak maksadıyla sözcükler bağlamlarıyla birlikte tanıklanarak geçtiği yerler verilmiştir. İncelenen sözcükler anlam ilişkilerine göre uygun başlıklara tasnif edilmiştir. Sonuç bölümünde eş anlamlı sözcüklerin eserde ne sıklıkta kullanıldığına dair istatistiksel veri verilmiştir. Sözcük yapısı ve kökeni hakkında tespitler yapılmıştır. Eserde eş anlamlı sözcükler incelenerek dönemin dini, toplumsal ve kültürel yapısıyla ilgili söz varlığının ortaya konması amaçlanmıştır.Keywords : Anlambilim, dil bilimi, eş anlamlılık, Kısāsü’l-Enbiyā, söz varlığı.