- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 13
- Georg Lukacs Gerçekçiliği Üzerinden Yakup Kadri ve Ankara Romanı
Georg Lukacs Gerçekçiliği Üzerinden Yakup Kadri ve Ankara Romanı
Authors : Mehmet Ali Gündoğdu
Pages : 489-510
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1360584
View : 57 | Download : 91
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Ankara’yı ilginç kılan en önemli özellik belki de yazıldığı dönemdir. Bu dönemde, Türkiye’de Cumhuriyetle beraber yeni bir rejim kurulmuş ve buna bağlı olarak belirsizliklerle dolu yeni şartlar ortaya çıkmıştır. Ayrıca yeni devrin ilkelerini halka yaymak maksadıyla Yakup Kadri’nin de aralarında olduğu Kadrocu bir hareket faaliyete başlamıştır. Kadrocu görüşlerin Ankara’ya etkilerinin oldukça yoğun olduğu açıktır. Öte yandan önceki eserlerinden bildiğimiz Yakup Kadri’nin gerçekçi, toplumcu, nesnel ve sağlam üslubunun da olgunlaştığı bir dönemde bu romanın yazıldığı düşünülürse farklı okumalara açık olduğu söylenebilir. İşte bu açıdan, Yakup Kadri’nin çağdaşı olan Georg Lukacs’ın toplumcu gerçekçi kuramının, bu romanın incelenmesine kuvvetli bir ışık tuttuğu görülmüştür. Lukacs bir taraftan "eleştirel gerçekçilik” adı altında nesnellik, tipik olma, sosyal görüş, tarihsel perspektif, somut veriler gibi ilkeleri öne çıkartırken; diğer taraftan toplumcu gerçekçiliğin uzak ve soyut hayaller uğruna ideolojik bir tutuma dönüştürülmesini "devrimci romantizm” olarak tanımlayarak eleştirmiştir. Yakup Kadri ise her ne kadar romanın ilk bölümlerinde Lukacsçı kurama göre ideal bir kurmaca yapısı ortaya koymuş olsa da son bölümde Lukacs’ın eleştirdiği tutuma yaklaşır. Makalede Yakup Kadri’nin Lukacsçı kurama göre bu iki uç arasında savrulması mukayeseli bir yöntemle ve örnekler eşliğinde anlatılmaya çalışılmıştır.Keywords : Georg Lukacs, Yakup Kadri, Ankara, roman, eleştirel gerçekçilik.