- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: Özel Sayı 1 (Cumhuriyetin 100. Yılına) Özel Sayı
- Derleme Sözlüğü’nde Yer Alan Arapça Asıllı Kelimelerde Görülen Göçüşme (Metatez) Olayları...
Derleme Sözlüğü’nde Yer Alan Arapça Asıllı Kelimelerde Görülen Göçüşme (Metatez) Olayları
Authors : Ihsan Sabri Çebi
Pages : 210-218
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1361252
View : 69 | Download : 103
Publication Date : 2023-10-27
Article Type : Research
Abstract :Canlı bir varlık olan dil, zamanla o dili kullanan milletin başka kültürlerle teması sebebiyle başka milletlerin dillerinden etkilenir. Bu etkilenme en çok kelime sahasında meydana gelir. Batı Türkçesinin oluşturulması esnasında Türkçe, coğrafî ve kültürel ilişki içinde bulunduğumuz, gelişmiş birer yazı diline sahip Arap ve Fars medeniyetinin dillerinden etkilenmiştir. Türkçeye o dönemde yani 11. Yüzyıldan itibaren Arapça ve Farsçadan kelimeler girmeye başlamıştır. Her dilin kendine ait bir ses yapısı vardır. Türkçeye giren bu kelimeler bazı ses olayları geçirmiştir. Bu ses olaylarından biri de göçüşme/metatezdir. Göçüşme kelime içinde komşu veya uzak bazı seslerin yer değiştirmesidir. Göçüşme, değişen seslerin yerine göre yakın göçüşme ve uzak göçüşme olmak üzere ikiye ayrılır. Bundan başka yer değiştiren seslerin ünlü veya ünsüz olmalarına göre ünsüz-ünsüz göçüşmesi, ünsüz-ünlü göçüşmesi, ünlü-ünlü göçüşmesi ve bir kelime içinde hem ünlü hem ünsüz göçüşmesi olmak üzere dört çeşit göçüşme vardır. Bu çalışmada, Derleme Sözlüğü’nde yer alan Arapça asıllı kelimelerde yukarıda saydığımız dört çeşit göçüşmenin de meydana geldiği, örnekleriyle ortaya konulmuştur.Keywords : Derleme Sözlüğü, Türkiye Türkçesi, göçüşme, ağız.